Początki szkoły w Łęgu

Dzieci z Łęgu, które rodzice chcieli posyłać do szkoły, pierwsze nauki pobierały w szkole w Zawadzie Książęcej. W 1873 r. rząd królewski zapytał mieszkańców wioski czy chcą mieć u siebie niezależną szkołę. Wiązało się to m.in. z jej finansowaniem. Mieszkańcy wyrazili zgodę i co miesiąc zbierali spośród siebie na ten cel 15 talarów. Wytypowano trzy działki pod budynek kuźni wiedzy. Jeszcze tego samego roku do wioski przyjechał raciborski doradca budowlany pan Linke. Polecił wybrać teren przy byłym drewnianym kościele. Wkrótce jednak w okolicy wybuchła epidemia

cholery i wszystko się odwlekło. 17-arową działkę pod szkołę kupiono ostatecznie od karczmarza Antona Kallusa i jego żony Marianny za 1200 marek. Termin rozpoczęcia budowy ustalono w 1875 r., kiedy był gotowy kosztorys inwestycji, opiewający na 10,5 tys. marek. Zebranie potrzebnej kwoty zajęło kolejne lata. Do 1877 r. sami mieszkańcy uzbierali 1700 marek, 3,8 tys. marek wzięli pożyczki (spłata w ciągu 9 lat), a o resztę poprosili rząd. W 1879 r. budynek był gotowy, choć jeszcze nie wykończony. – Nie było ogrzewania, a w piwnicy zamarzała zimą woda. Lód utrzymywał się do późnej wiosny – brzmi przekaz z tamtych lat. W klasach brakowało jeszcze wyposażenia, na zewnątrz panował bałagan. Wszystko udało się wykończyć w przeciągu kolejnych dwóch lat. Jako patrona szkoły wybrano księcia raciborskiego, a jej pierwszymi gospodarzami zostali Jakub Schyra i Anton Kallus. Otwarcia szkoły dokonał 17 sierpnia 1881 r. okręgowy inspektor szkolny pan Porske, a poświęcił ją ks. Bowroth w obecności 145 dzieci i mieszkańców.

Liczba dzieci w szkole ulegała ciągłym wahaniom. Powodów było kilka, raz to dwie rodziny się wyprowadziły i z nimi ubyła grupka uczniów, kiedy indziej dzieci były bardziej potrzebne w domu lub gospodarstwie niż na naukach. Z nauczycielami nie było lepiej. Na początku w szkole pracował dyrektor i nauczyciel w jednej osobie - Josef Hupka, pochodzący z Głogówka. Potem dołączyła jego żona. Wkrótce szkoła potrzebowała już trzech belfrów, zaś ich wymiany następowały bardzo często.

W roku szkolnym 1910/11 po naukę stawiła się grupa 119 dzieci. Wiosną rozpoczęto montaż piorunochronu, lecz zanim się zakończył w szkołę uderzyła błyskawica. Na szczęście obyło się bez większych szkód. W tym okresie kierownikiem placówki został jej dotychczasowy nauczyciel Hermann Teich, urodzony w Munsterbergu (obecnie Ziembice, woj. dolnośląskie). – Ponieważ mówił on tylko po niemiecku, a dotychczasowi nauczyciele byli dwujęzyczni, miejscowa ludność odnosiła się doń przez pierwsze miesiące z rezerwą. Szczególnie dotyczyło to ks. Antona Bugli. Sam Teich mówił, że będzie zabiegał o zdobycie powszechnego zaufania poprzez ciężką pracę – stoi w relacjach ks. Weltzla. Z tamtego okresu zachowała się recenzja ówczesnej młodzieży – absolwentów szkoły.

– Niedziele i święta spędzane są najczęściej w jakiejś stajni lub szopie przy grze w karty, paleniu papierosów i pijaństwie – brzmi nagana. Aby poprawić tę sytuację Kierownik Teich poprosił o dodatkowe pieniądze u starosty na uruchomienie świetlicy młodzieżowej. Oferowano tam później rozrywki typu gry, książki, naukę śpiewu czy majsterkowania.

W kolejnej dekadzie, na przełomie lat 1919/20, pojawił się dylemat nauczania w dwóch językach. Według przekazów, miejscowi nie chcieli wprowadzenia lekcji w jęz. polskim kosztem lekcji po niemiecku. Tłumaczono, że wystarczy używanie języka polskiego w domu i częściowo na lekcjach religii. Z tego okresu zachował się przekaz o tym, że już w czerwcu, z powodu niskiej frekwencji lekcje zostały odwołane. Gdy nadeszła zima sytuacja się powtórzyła, lecz z powodu braku opału. Sytuacja ta trwała aż do Wielkanocy.

To tyle informacji o szkole w Łęgu, dostępnych z historycznych źródeł. Obecnie w budynku mieści się przedszkole.

Marcin Wojnarowski