Urząd nalicza zbyt wysokie podatki?

Nędza. Sposób naliczania podatku od nieruchomości wydaje się dosyć oczywisty. Radni co roku ustalają ile mamy płacić za metr kwadratowy powierzchni mieszkalnej, pod działalność gospodarczą, garaż, czy budynki pozostałe. Czy stosować ten podział w przypadku kiedy garaż lub komórka są częścią domu? Raczej nikomu do głowy nie wpadnie aby za komórkę w piwnicy domu naliczać wyższy podatek. Tak samo z garażem, który jest częścią domu. Urzędy jednak chętnie ściągają wyższy podatek kiedy wymienione nieruchomości stoją poza zarysem domu lub mieszkania. Wówczas stawki za metr kwadratowy są nawet dziesięciokrotnie wyższe. Czy i kiedy urząd może taki podatek naliczyć postaramy się odpowiedzieć na przykładzie wątpliwości pana Dariusza Fidora z Nędzy.

Kosztowne budynki pozostałe

Pan Dariusz mieszka w Nędzy od 25 lat. W 2007 r. wykupił mieszkanie w domu wielorodzinnym przy ul. Jesionowej. W akcie notarialnym jako część przynależną do mieszkania wymieniono piwnicę, strych oraz dwie komórki znajdujące się w budynku gospodarczym (stojącym na zewnątrz). Od tamtej pory za owe komórki urząd gminy nalicza panu Dariuszowi podatek jak za „budynki pozostałe”.

Decyzją z 17 lutego 2014 r. w sprawie wymiaru podatku, pan Fidor po raz kolejny został obciążony podatkiem za komórki jak za „budynki pozostałe”. Wszystkie nieruchomości, które w ten sposób określają w urzędzie są objęte stawką podatku w wysokości 6,57 zł za 1 m kw. Za nieco ponad 8 m kw powierzchni dwóch komórek podatnik musi zapłacić ponad 53 zł taksy. Dla porównania za 1 m kw mieszkania w gminie Nędza płaci się 69 groszy.

Jak zmierzyć podatek?

Dariusz Fidor wyczytał w prasie prawniczej o tym, że jeżeli taka komórka stanowi część składową mieszkania i jest wpisana jako jego część w jednym akcie notarialnym, to stawka podatku za ową komórkę powinna być taka sama jak za mieszkanie. Zwrócił się w tej sprawie do urzędu gminy. Powołując się na Ustawę o lokalach, która potwierdza powyższy stan rzeczy, wniósł o naliczanie podatku za owe komórki tak jak za mieszkanie. Powołał się przy tym na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w podobnej sprawie (dotyczącej garażu) nakazał gminie korektę wysokości podatku. W odpowiedzi otrzymał pismo podpisane przez wójt Annę Iskałę, która powołała się z kolei na Ustawę o podatkach i wytłumaczyła, że powierzchnię budynku mieszkalnego mierzy się po wewnętrznej długości ścian tego budynku. Dla pewności urzędniczka poprosiła o dostarczenie aktu notarialnego i dodała, że wspomniana sprawa przed NSA dotyczy innego przypadku.

Urząd woli ustawę o podatkach

Po dostarczeniu aktu notarialnego pracownicy urzędu stwierdzili, że komórki nie znajdują się w budynku mieszkalnym, ale w budynku gospodarczym na zewnątrz. Nie dopatrzyli się tym samym błędu przy naliczaniu podatku. W ani jednym zdaniu nie odnieśli się jednak do brzmienia Ustawy o lokalach, która uzupełnia Ustawę o podatkach i już na początku wyjaśnia: „Do lokalu mieszkalnego mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej pomieszczeniami przynależnymi”.

Sprawdź swoje dokumenty!

Dariusz Fidor po tej korespondencji stracił nadzieję na polubowne załatwienie sprawy z gminą. Dalej przekonany o swojej racji postanowił szukać pomocy na zewnątrz. Zgłosił się o pomoc m.in. do nas. Redakcja Nowin poprosiła o opinię w tej sprawie doradcę prawnego Jerzego Pisteloka, prezesa stowarzyszenia „Quo Iure?”. Z jego opinii wynika, że gmina rzeczywiście błędnie nalicza podatek panu Fidorowi. Tłumaczy on, że nawet jeśli garaż lub komórka stoją obok domu, to mogą być faktycznie częścią mieszkania i powinny być opodatkowane tak samo jak lokale mieszkalne. Wszystko zależy od tego czy te nieruchomości do siebie należą czy stanowią odrębną własność. Jeśli są odrębną własnością to dla komórki czy garażu powinien być sporządzony odrębny akt notarialny. Dopiero wtedy różnice w podatku są w pełni uzasadnione.

Warto więc przejrzeć swoje dokumenty czy np. wolno stojący garaż lub budynek przy domu nie jest obłożony zbyt wygórowaną taksą. Co robić w takiej sytuacji odpowiada poniżej nasz ekspert.

Marcin Wojnarowski

Jerzy Pistelok

W przedstawionej sprawie należy odpowiedzieć na kilka pytań:

1. Czy stanowisko przedstawione przez podatnika jest słuszne na gruncie prawa podatkowego?

2. Czy można wzruszyć decyzję gminy z dnia 17 lutego 2014 r. w sprawie wymiaru podatku?

3. Jakie dalsze działania prawne może podjąć podatnik?

Ad.1. Stanowisko podatnika na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w związku z ustawą o własności lokali jest prawidłowe. Argumentacja podatnika jak najbardziej powinna być wzmocniona uzasadnieniami orzeczeń sądów administracyjnych (m.in. uchwałą NSA z dnia 27 lutego 2012 r. oraz wyrokiem WSA w Opolu I SA/Op 107/13). Podkreślić należy, że uchwały NSA wiążą nie tylko w danej sprawie (art. 187 § 2 p.p.s.a.), ale również w sprawach o podobnym stanie faktycznym i prawnym (uzasadnienie wyroku I SA/Gd 1532/13 – Wyrok WSA w Gdańsku). Nie ma więc organ podatkowy racji wskazując, że uchwała NSA dotyczy innego stanu prawnego. Fakt, że odnosi się do garażu nie decyduje o bezużyteczności wywodu prawniczego. Na zasadzie analogii należy odnieść dowodzenie sądów administracyjnych do stanu faktyczno-prawnego Pana Fiodora.

Bardzo istotny w danej sprawie jest zapis z aktu notarialnego stanowiący, że do lokalu mieszkalnego przynależą dwie komórki. Komórki te nie stanowiły przedmiotu odrębnego obrotu prawnego i są przyporządkowane w sensie prawnym do lokalu mieszkalnego.

W uchwale z dnia 27 lutego 2012 r. (sygn. akt II FPS 4/11) NSA zauważył m.in., że w ustawie o własności lokali (w ust. 4 art. 2) wskazano, że do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane „pomieszczeniami przynależnymi”. Z powyższych przepisów należy wyprowadzić wniosek, że garaż (lub komórka) może stanowić pomieszczenie przynależne do samodzielnego lokalu mieszkalnego, albo może stanowić odrębną własność lokalową.

W pierwszej z tych sytuacji, nie będzie stanowił odrębnego, od samodzielnego lokalu mieszkalnego, przedmiotu opodatkowania. Będzie zatem podlegał opodatkowaniu tak jak lokal mieszkalny. Dotyczy to wszystkich tych sytuacji, w których nie wyodrębniono prawnie własności lokalowej np. miejsce postojowe w hali garażowej z podziałem quoad usum.

W sytuacji, gdy garaż (lub komórka) został wyodrębniony jako lokal o innym niż mieszkalnym przeznaczeniu, stanowiącym odrębną nieruchomość i odrębny przedmiot opodatkowania, nie dzieli losu budynku lub jego części (mieszkalnego bądź pozostałego).

Ad.2. Decyzja z dnia 17 lutego 2014 r. jest decyzją ostateczną. Termin do wniesienia odwołania upłynął, w związku z czym nie można jej wzruszyć w postępowaniu odwoławczym.

Ad.3. Podatnik może wnieść wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w sprawie wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji z roku 2014 jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa. Podatnik może również w następnym roku podatkowym (2015) po otrzymaniu decyzji na dany rok podatkowy wnieść odwołanie do organu II instancji, która może wzruszyć decyzję naliczającą podatek lecz tylko za rok 2015.