Wiosna prawie przyszła, a z nią zmora alergików

Chociaż za oknami ciągle zima ja wierzę, że wkrótce będzie wiosna.  Razem z nadejściem upragnionej wiosny niestety dla niektórych z nas znów zacznie się problem alergii. Częstość reakcji alergicznych w populacji oceniana jest na 20 – 40 proc. Dane z ogólnopolskiego programu ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce – badanie prowadzone w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym z inicjatywy ministra zdrowia) wskazują, iż należymy do jednych z najbardziej „zalergizowanych” społeczeństw świata. W zależności od regionu i płci cechy alergizacji deklaruje nawet do 40 proc. respondentów. Ponad 40 proc. badanych ma dodatnie testy na powszechnie występujące alergeny, a zmiany skórne deklaruje między 40 a 45 procent Polaków.

Do najczęstszych objawów alergii należą alergiczny nieżyt błony śluzowej nosa i spojówek, astma oskrzelowa oraz coraz częstsze choroby skóry. Objawy alergii wziewnej na alergeny takie jak pyłki traw, drzew, roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt bywają bardzo uciążliwe, zaliczamy do nich: kichanie, łzawienie oczu, świąd skóry.  Do alergicznych chorób skóry zaliczamy atopowe zapalenie skóry, alergiczne zapalenie skóry oraz pokrzywkę. Schorzenia te manifestują się swędzącymi wysypkami o  nawrotowym charakterze pod postacią grudek, zmian rumieniowych czy bąbli pokrzywkowych.

Alergia stwarza  coraz większe problemy zarówno diagnostyczne jak i terapeutyczne. Biorąc pod uwagę olbrzymią ilość potencjalnych alergenów pochodzących z zanieczyszczonego środowiska, żywności przesyconej konserwantami, diagnostyka alergologiczna i ustalenie przyczyny alergii stają się dziś nie lada wyzwaniem dla alergologów, dermatologów ale także lekarzy rodzinnych i pediatrów. Problem alergii dotyczy nie tylko osób dorosłych, ale również dzieci, alergia może się również pojawić w wieku podeszłym. Problem szczególny stanowią dzieci z atopowym zapaleniem skóry. Należy zwrócić dużą uwagę na pielęgnację skóry atopowej, która jest skórą suchą, skłonną do podrażnień i wtórnych infekcji bakteryjnych w tym infekcji gronkowcowych. Często niemożliwa jest całkowita eliminacja alergenów powodujących nadwrażliwość i dlatego tak ważne jest codziennie stosowanie emolientów (czyli preparatów o działaniu nawilżającym, odbudowującym uszkodzoną u alergików barierę ochronną naskórka).

Przeprowadzenie testów alergicznych często pozwala włączyć odpowiednie leczenie, a unikanie narażenia na alergeny wziewne, pokarmowe czy też kontaktowe ułatwia kontrolę objawów choroby. Testy alergologiczne polegają na ocenie reakcji układu immunologicznego skóry na badany alergen. Wśród najczęściej badanych substancji stosowanych w testach punktowych znajdują się pyłki traw, zbóż, drzew, roztocza kurzu domowego, grzyby pleśniowe, sierść zwierząt, alergeny pokarmowe (mleko, jajka, marchew). Do testów naskórkowych używane są alergeny o działaniu kontaktowym (ma to szczególne znaczenie w chorobach skóry) takie jak siarczan niklu, chlorek kobaltu, dwuchromian potasu, składniki gumy, podłoża kosmetyków i leki. Alergeny kontaktowe wywoływać mogą alergiczne kontaktowe zapalenie skóry co ma znaczenie w kontekście chorób zawodowych fryzjerów, kosmetyczek ale także pracowników przemysłu np. budowlanego. Identyfikacja czynników alergizujących umożliwia również swoistą immunoterapię – czyli tzw. odczulanie, co jest istotne  w przypadku reakcji alergicznych o ostrym przebiegu po kontakcie z alergenem (ostra pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, wstrząs anafilaktyczny). Są to sytuacje, kiedy alergia może przebiegać w sposób tak gwałtowny, że stwarza zagrożenie dla życia pacjenta jak to ma miejsce w przypadku uczulenia na jad owadów błonkoskrzydłych (osa) czy alergie pokarmowe (ryby, orzeszki). Zachęcam Państwa serdecznie do  zadawania pytań, dzielenia się swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi alergii i nie tylko.  A teraz mimo wszystko niech już przyjdzie wiosna…

Dr n med. Maria Weryńska-Kalemba