Prawnik radzi

Witam, mam problem – moja siostra jest alkoholiczką. Nie chce poddać się żadnej formie leczenia. Jest to osoba dorosła – razem z rodziną doszliśmy do wniosku, że ubezwłasnowolnienie to jedyna metoda na wymuszenie na niej leczenia. Chciałabym się dowiedzieć, czy jest taka możliwość oraz jak formalnie wygląda taka procedura?

Marta z Rybnika

Ubezwłasnowolnienie służy dobru osoby, która z powodu stanu zdrowia psychicznego nie potrafi dostatecznie troszczyć się o swoje interesy. Taka osoba bowiem potrzebuje pomocy w zarządzaniu własnymi sprawami i majątkiem. W zależności od sytuacji sąd orzeka ubezwłasnowolnienie całkowite lub częściowe. Wniosek o ubezwłasnowolnienie mogą złożyć jedynie: małżonek osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, jej krewni w linii prostej (rodzice, dziadkowie, dzieci, itd.), rodzeństwo, przedstawiciel ustawowy oraz prokurator. Krewni mogą wystąpić z wnioskiem dopiero wtedy, gdy osoba ta nie ma przedstawiciela ustawowego (np. rodziców). Sprawy o ubezwłasnowolnienie są rozpatrywane przez sąd okręgowy położony w miejscu zamieszkania (lub pobytu) osoby, której dotyczy wniosek. Tam też należy złożyć wniosek. Jeżeli wnioskujemy o ubezwłasnowolnienie z powodu choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, sąd zażąda w wyznaczonym terminie przedstawienia świadectwa lekarskiego od lekarza psychiatry o stanie psychicznym osoby, której dotyczy wniosek, lub opinii psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej tej osoby. Jeśli zaś przyczyną ubezwłasnowolnienia ma być alkoholizm lub narkomania, sąd zażąda także przedstawienia zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej lub poradni leczenia uzależnień. Nasz wniosek zostanie odrzucony, gdy nie uprawdopodabnia istnienia zaburzeń psychicznych u osoby, której dotyczy albo gdy nie złożymy żądanego świadectwa, opinii lub zaświadczenia, chyba że złożenie takich dokumentów nie jest możliwe. W toku postępowania sądowego osoba, której dotyczy wniosek, musi być zbadana przez biegłego lekarza psychiatrę lub neurologa, a także psychologa, którzy m.in. oceniają zdolności badanego do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swych spraw. W razie potrzeby można oddać osobę, której dotyczy wniosek, pod obserwację w zakładzie leczniczym. Ubezwłasnowolnienie można uchylić, gdy ustaną przyczyny, dla których je orzeczono, można także zmienić jego zakres z całkowitego na częściowe i odwrotnie. Z wnioskiem o uchylenie albo zmianę ubezwłasnowolnienia może wystąpić także ubezwłasnowolniony.