Mistrz rodem z Ostroga

Nasz bohater przyszedł na świat w rodzinie mistrza stolarskiego. Już od młodych lat interesował się rzeźbą i płaskorzeźbą w drewnie. Po skończeniu szkoły podstawowej uczył się w szkole rzemieślniczej w Gliwicach. Jego talent rzeźbiarski został tam zauważony przez dyrektora szkoły Gesellschappa, który wspierał zamiary młodego artysty w dalszym kształceniu swych umiejętności.

 

 

Johannes Boese chciał koniecznie dostać się do Królewskiej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Berlinie. Nauka tam kosztowała sporo pieniędzy, których rodzina nie posiadała. Boese brał udział w wielu wystawach rzeźbiarskich, gdzie jego prace wzbudziły duże poważanie. Po długich zabiegach, w których pomagał mu dyr. Gesellschapp, młody artysta uzyskał znaczne stypendium prowincjonalne, co pozwoliło mu pojechać w 1877 r. do Berlina i zapisać się na upragnioną uczelnię. Studiował tam pod kierunkiem prof. Alberta Wollfa i Fritza Schapera. Od 1882 r. Boese pracował w Berlinie we własnym atelier, gdzie początkowo zajmował się drobną rzeźbą, płaskorzeźbą i plastyką dekoracyjną. Jego pierwszą poważniejszą pracą była rzeźba „Narzi an der Quelle” (Narcyz przy źródle), która przyniosła mu rozgłos, uznanie artystyczne, pierwsze miejsce na wystawie w dalekim Melbourne oraz złoty medal dotowany znaczną nagrodą pieniężną.

 

 

Do najbardziej znanych dzieł Johanna Boese zaliczyć można figurę żołnierza z chorągwią (Fahnenträger) na cmentarzu garnizonowym w Berlinie - Neukölln z 1888 r., za który twórca otrzymał dwa lata później 1 miejsce na wystawie akademickiej w Berlinie. W latach 90. XIX wieku powstały m.in: pomnik żołnierski na tzw. Hasenheide w Berlinie, pomnik Albrechta Niedźwiedzia na Moście Młyńskim (Mühlendammbrücke) w Berlinie, szereg pomniejszych figur na mostach Fryderyka, Moltkego, Moabickim i Strahlauerbrücke oraz pomnik markgrafa Albrechta II na berlińskiej Alei Zwycięstwa.
W 1895 r. wyrzeźbił na zamówienie cesarskie popiersie Fryderyka I, które stało do 1950 r. w białej sali berlińskiego zamku. Zrealizował też szereg dalszych zamówień: popiersie swego profesora Alberta Wollfa, dra Jamesa Hobrechta, dra Emila Frommela, Oskara Pintscha, swych górnośląskich mecenasów - księcia raciborskiego Viktora i radcy Wilhelma Hagenscheidta, burmistrza gliwickiego Kreidla, dyr. Wernicke. Wykonał dużą ilość pomników cmentarnych oraz szereg monumentalnych postumentów, z których najważniejszymi były: pomnik stojący Wilhelma I w Barmen, pomnik konny tego samego władcy w Legnicy, monumentalne pomniki Wilhelma I i Fryderyka III w Brzegu, Oleśnicy, Poznaniu, Fuldzie. Za wykonanie poznańskiego pomnika Fryderyka III otrzymał tytuł profesora.

 

Mniejsze dzieła profesora znajdują się w kilkudziesięciu górnośląskich miastach. Warto dodać, że w przeciągu swego artystycznego życia Boese wykonał ponad 1200 popiersi oraz wiele innych prac rzeźbiarskich i płaskorzeźb. Przez pewien czas kierował też Królewską Wyższą Szkołą Sztuk Pięknych w Berlinie. Ostatnią jego pracą był pomnik nagrobny znanej aktorki Anny Schramm, który artysta ukończył w 1917 r. W tymże roku, 20 kwietnia, Johannes Boese zmarł w Berlinie.
 
Raciborski monument

 

Dla Raciborza jednak najważniejszą pracą artysty był pomnik J. von Eichendorffa. Został on odsłonięty w 1909 r., w 75 rocznicę powstania Raciborskiego Związku Śpiewaczego (Männer-Gesangverein Liedertafel 1834). Towarzystwo to zamówiło u artysty pomnik i w głównym stopniu finansowało przedsięwzięcie. Pomnik, który stał przed raciborskim starostwem był uważany powszechnie za najpiękniejszy w mieście. Był miejscem spacerów raciborzan, szeregu dorocznych uroczystości, umieszczaną w szeregu wydawnictw ozdobą i wizytówką miasta. Po wojnie posąg rozebrano. Po upadku komunizmu można było odtworzyć pomnik. Głównie za sprawą mniejszości niemieckiej i naszych ziomków żyjących za granicą zamierzenie doprowadzono do końca. W miejscu gdzie stał pomnik znaleziono jego stary cokół, co przyspieszyło pracę i obniżyło koszty przedsięwzięcia, które wyniosły ok. 70000 marek. Uroczystego odsłonięcia pomnika dokonano 4 września 1994 r.
 
Renata Sput