Las w doniczce

Gospodarstwo Szkółkarskie Nadleśnictwa Rudy Raciborskie jest jednym z najnowocześniejszych w Europie, które produkuje sadzonki drzew leśnych. Szkółka kontenerowa w Nędzy powstała po pożarze z 1992 r., który strawił ponad 9 tys. ha lasu. Pojawiło się wówczas ogromne zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy, by odtworzyć zniszczony las. Na wysterylizowanej glebie sadzonki nie chciały się przyjąć, więc wybudowano laboratorium.

 

Nazwa szkółki pochodzi od kontenerów – doniczek z nasionkami. Wędrują one do szklarni, tam nasiona kiełkują i po 6 tygodniach stają na tzw. polach zraszania. Po jednym sezonie wegetacyjnym (rok) sadzonki jadą do lasu.

 

Pomimo krótkiego cyklu produkcyjnego sadzonki kontenerowe posiadają bardzo wysokie parametry, przerastając nawet te, wyhodowane metodami tradycyjnymi. Mamy ok. 25 ha upraw doświadczalnych, gdzie hodujemy sadzonki z grzybem i bez. Mierzy się je co roku. O tym powstała też praca doktorska – wyjaśnia Kornelia Arent ze Szkółki Kontenerowej w Nędzy. Atutem placówki jest możliwość szybkiego zwiększenia produkcji w sytuacji klęski. Ponadto hodowlę można w miarę precyzyjnie zaplanować i na bieżąco kontrolować. Kolejnym plusem jest wysoka udatność produkcji - do 98%. W zwykłych szkółkach ok. 30% upraw nie przyjmuje się. Co jeszcze? Krótszy o rok okres pielęgnacji, niskie koszty sadzenia i mniej środków na zabezpieczanie upraw.

 

Czy taka produkcja ma jakieś wady? Są nimi wysokie koszty inwestycyjne. Trzeba wybudować szkółkę, zakupić sprzęt, substrat itp. Ponadto cena sadzonki jest 2, 3-krotnie wyższa niż tradycyjnej. Nie wiemy też do końca, jak jest z deformacją systemu korzeniowego. Jednak nasze dotychczasowe obserwacje oraz 40-letnie doświadczenia szkółkarzy skandynawskich są pozytywne - twierdzi Kornelia Arent.

 

W produkcji sadzonek wykorzystuje się zjawisko mikoryzy, czyli związek korzeni z pewnymi gatunkami grzybów, które gwarantuje drzewom nie tylko pobieranie substancji pokarmowych i wody z podłoża, ale również chroni je przed inwazją szkodliwych organizmów. Pierwsze sadzonki z grzybami powstały tu w 1998 r. Dwa lata później opracowano nową, polską technologię produkcji preparatu mikoryzowego. W Nędzy produkowane są sadzonki wszystkich gatunków drzew leśnych zmikoryzowanych i nie tylko.

 

(e.Ż)