Kącik ZUS

Mam długi staż ubezpieczeniowy, chociaż nie pracowałem przez ostatnie trzy lata. Od kilku lat choruję, złożyłem wniosek o rentę. Lekarz orzecznik stwierdził, że jestem całkowicie niezdolnego do pracy. Czy mam szansę na wypłatę renty?

Przy ubieganiu się o rentę z tytułu niezdolności do pracy obowiązuje zasada, że niezdolność do pracy powinna powstać w okresie podlegania ubezpieczeniom albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Osoby, które zachorowały po upływie 1,5 roku od upływu okresów składkowych lub nieskładkowych, nie spełniają warunków do uzyskania renty. Od tej zasady jest jednak wyjątek. Przepisu dotyczącego 18 miesięcy nie stosuje się do osób, które mają okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze co najmniej 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn. Równocześnie muszą legitymować się orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy. Jednakże utrata całkowitej niezdolności do pracy lub jej zmiana na częściową niezdolność oznacza utratę prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Mam prawo do emerytury, gdyż ukończyłem już 67 lat. We wniosku o jej przyznanie nie zaznaczyłem, że chcę, aby ZUS obliczył mi emeryturę z rekompensatą, a dowiedziałem się, że spełniam warunki do jej przyznania. Czy w sprawie rekompensaty muszę złożyć osobny wniosek?

Nie trzeba składać dodatkowego wniosku. Ustalenie rekompensaty następuje na wniosek o emeryturę. ZUS, rozpatrując wniosek o przyznanie emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, musi sprawdzić na podstawie złożonych dokumentów, czy spełnione są warunki wymagane do ustalenia rekompensaty.

Jestem rocznik 46. W wieku 60 lat musiałem przejść na emeryturę nauczycielską. Po przejściu na emeryturę nigdzie nie pracowałem. W maju ukończę 70 lat. Czy mam podstawy, aby przeliczyć sobie świadczenie.

Pobiera Pan emeryturę wcześniejszą. Ponieważ ukończył Pan powszechny wiek emerytalny może Pan złożyć wniosek o ustalenie prawa do emerytury powszechnej, jednak jej wysokość będzie obliczona w taki sam sposób jak emerytura dotychczas pobierana.

Od kilku miesięcy jestem uprawniona do wcześniejszej emerytury. Przed nabyciem prawa do tego świadczenia nie rozwiązałam stosunku pracy i ZUS zawiesił mi emeryturę. Czy moja emerytura też jest zwaloryzowana?

ZUS zwaloryzuje emeryturę dopiero wtedy, gdy podejmie Pani wypłatę świadczenia, a więc po rozwiązaniu stosunku pracy oraz dostarczeniu do organu dokumentu to potwierdzającego. Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych obejmuje bowiem wyłącznie aktualnie wypłacane świadczenia. Jeżeli wypłata jest wstrzymana (np. w związku z kontynuowaniem stosunku pracy lub osiąganiem przychodu przekraczającego 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), to świadczenie jest waloryzowane dopiero przy jej wznowieniu.