Admirał z Rybnika

Mimo usiłowań w miejscowym Towarzystwie Kulturalnym nie udało się nawiązać kontaktu z przedstawicielami tych rodzin, choć odwiedzają oni Rybnik. Niemniej z przedwojennego Rybnika wywodzą się sławni i znani ludzie. Paul Ziebis (Cibis) urodzony w Rybniku Niemiec po wyjeździe do USA stał się światowej sławy okulistą. Notę o nim można znaleźć w słowniku sławnych raciborzan.

Ojciec inspektor

Znaną postacią był swego czasu także Hermann Boehm. Przed laty naprowadził mnie na niego śp. inż Szlezak. W następstwie poszukiwań trafiłem wreszcie na notę biograficzną i dane z internetu (musiałem jednak jakiś czas czekać na pojawienie się odpowiedniej strony internetowej). Później jeszcze pan Ryszka wypożyczył stary kalendarz skąd mogłem zeskanować portret dumnego admirała, jakże inny od tego z Norymbergi (więcej zdjęć na stronie Przedwojenny Rybnik pod adresem www.m578.jasky.pl). Zajmijmy się jednak postacią i rodziną admirała.

Ojciec Hermanna, Richard Boehm urodził się w Głubczycach 5 marca 1852. Ojciec Richarda (dziadek Hermanna) służył jako główny lekarz weterynarii w 2. Śląskim Regimencie Huzarów. Matka Richarda (babcia Hermanna), Agnieszka wraz z rodziną sprowadziła się do Rybnika, gdzie będąc już wdową zmarła i została pochowana na starym cmentarzu przy ulicy Gliwickiej. Richard Boehm pracował jako nauczyciel gimnazjalny m.in. w Opolu, Głubczycach i wielkopolskim Węgrowcu. 1 listopada 1882 otrzymał nominację na powiatowego inspektora szkolnego w Rybniku. Piastował to stanowisko do 31 marca 1885. Przeniósł się z rodziną do Opola, a później do Nysy gdzie pracował do 1923, znany jako najstarszy szkolny inspektor okręgowy w Prusach. Zmarł 20 marca 1932 w Nysie. Siostra Richarda Jadwiga była żoną Antona Sage, którego nazwisko nosiła nawet jedna z rybnickich ulic.

Matka Hermanna, Emma pochodziła z rodziny Altdorfer. Jej ojciec Franz (dziadek Hermanna ze strony matki) stał się znaną postacią w powiecie rybnickim. Urodził się w 1829 w Pszczynie jako syn urzędnika księcia pszczyńskiego. W 1856 przybył do Rybnika gdzie objął urząd sekretarza powiatowego. W 1857 poślubił pochodzącą z Raciborza Emmę Kern, córkę tamtejszego kupca i notabla. Zwraca uwagę ilość miejscowości śląskich z którymi związana była rodzina Hermanna Boehma. Zwraca też uwagę pisownia nazwiska.

Eskadra niszczycieli

Hermann przyszedł na świat w Rybniku 1 stycznia 1884. Jako jedenastolatek opuścił miasto. Do gimnazjum chodził w Opolu i tutaj złożył w 1903 egzamin maturalny. Już 1 kwietnia tegoż roku złożył papiery do cesarskiej marynarki wojennej. Wiemy, że pierwszy przydział na okrętach liniowych odnotował w latach 1905–1907 („Wittelsbach” pod dowództwem grafa Spee). Od 1907 do 1909 odbywał dalszą służbę ze szkoleniem na wodach Morza Śródziemnego. W 1911 dostał przydział do eskadry niszczycieli. W 1914 dwukrotnie odznaczono go krzyżem żelaznym. W okresie I wojny światowej dowodził jednym z niszczycieli podczas słynnej bitwy jutlandzkiej w cieśninie Skagerrak. W 1917 odznaczony został pruskim krzyżem rycerskim Hohenzollernów, który osobiście wysłał Wilhelm II.  W latach 1926–1928 dowodził II Flotyllą Niszczycieli. W 1928 odnajdujemy Hermanna Boehma w ścisłym dowództwie floty wojennej Rzeszy. W 1929 kolejny awans, by w latach 1932–1933 pełnić obowiązki szefa sztabu Marynarki Wojennej Rzeszy. Z kolei powraca do służby liniowej jako dowódca okrętu „Hesja”. W 1934 awansowany na stopień kontradmirała. Czterokrotnie wysyłany na front hiszpańskiej wojny domowej. Odznaczony hiszpańskim złotym krzyżem. W 1937 zostaje wiceadmirałem.

W 1938 dochodzi do stopnia admiralskiego. W latach 1937–1938 dowodził bazą główną Kriegsmarine na Morzu Północnym. W latach 1938–1939 pełnił funkcję dowódcy jednej z  flot. Podczas II wojny światowej w okresie 1940–1943 admirał Boehm znalazł się w norweskich fiordach. 31 maja 1943 został zwolniony ze służby, choć w zapisie dodano: Pozostaje do dyspozycji. Od marca 1944 do marca 1945 oddelegowany do sekcji szkoleń Kriegsmarine. Po wojnie sądzony w Norymberdze. Wydaje się, że nie miał na swym koncie typowych dla hitlerowców zbrodni. Zmarł 11 kwietnia 1972 w Kilonii. Miał więc 88 lat. Posiadał około dwudziestu odznaczeń. Admiralskie wyposażenie urodzonego w Rybniku niemieckiego admirała znajduje się obecnie w rękach jednego z amerykańskich kolekcjonerów.

Michał Palica