Ekoserwis: Uratują pomniki przyrody

Przeprowadzony niedawno przegląd drzewostanu w gminie ukazał niezadawalający stan zdrowotny drzew objętych ochroną prawną jako pomników przyrody. Niezbędne okazało się natychmiastowe przeprowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych m.in. obcięcie uschniętych gałęzi i chorych konarów, usunięcie obumarłych i uszkodzonych innych części drzew, a także wzmocnienie osłabionych konarów przy pomocy opasek.

Do zabiegów zakwalifikowano 26 drzew uznanych za pomniki przyrody. Znalazło się wśród nich m.in 18 drzew w wieku 150-300 lat tworzących w Pruchnej aleję lipową, dwa dęby liczące ok. 300 lat oraz cztery pojedyncze drzewa w Strumieniu: 400-letnia lipa, 250-letni wiąz i dwa 250-letnie dęby. Prace pielęgnacyjne obejmą także rosnący w miejscowości Drogomyśl 400-letni dąb i wiekowy wiąz.

Ponadto usunięte zostanie 135 metrów kwadratowych samosiewów i zakrzaczeń od dziesięciu lat rosnących pod chronionymi drzewami. Wszystkie prace zakończone zostaną na wiosnę 2013 roku.

Twórcą pojęcia pomnika przyrody był Aleksander von Humboldt – wybitny uczony, przyrodnik i podróżnik z przełomu XVIII i XIX wieku. W sprawozdaniu z podróży do Wenezueli określił mianem pomnika przyrody rosnące w tym kraju olbrzymie drzewo zwane „Zamang” z rodziny mimozowatych. Trafne porównanie wartości takiego „zabytku przyrody” do pomników architektury lub sztuki przyczyniło się do szybkiego uznania celowości i spopularyzowania tej formy ochrony przyrody.

W Polsce, choć pierwszy przepis prawny chroniący drzewa wydano w XV wieku, a dziś pomniki przyrody tworzone są w oparciu o ustawę z 2004 roku, to stan wielu z nich dziś nie jest dobry i często wymaga interwencji gminnych służb dbających o konserwację i pielęgnację przyrody.

Szacuje się, że obecnie w Polsce jest objętych ochroną prawną ok. 40 tys. obiektów przyrodniczych. Najczęściej są to aleje i grupy zabytkowych drzew. W woj. śląskim takich pomników przyrody jest ponad 2 tys. Co roku WFOŚiGW w Katowicach na ich pielęgnację przeznacza ok. 200 tys. zł.

(eco)