Losy technikum kolejowego dla dorosłych w Rybniku – część I

Rozwój przemysłu – zwłaszcza górniczego  oraz potężne  zagęszczenie sieci kolejowej  w rybnickiej aglomeracji  sprawiło,  że  przysposobienie do zawodu kolejarza  ma tutaj  przedwojenną  wręcz tradycję.  Po II wojnie światowej  żywiołowy proces przeobrażeń  Rybnickiego Okręgu Węglowego, a wraz z nim  i  transportu kolejowego     stworzył  ogromne  zapotrzebowanie na wykwalifikowane kadry ze średnim wykształceniem technicznym. Sprawna działalność  kolei żelaznej  wymaga bowiem  zatrudnienia  personelu  o wysokich kwalifikacjach zawodowych  w zakresie wiedzy  oraz poczucia odpowiedzialności. Duży niedobór pracowników  w specyficznym  zawodzie  transportowca   oraz  brak dopływu – w tym  regionie młodzieży po dziennym  Technikum Kolejowym zmusił władze PKP do zatrudniania osób –  zwłaszcza kobiet z wykształceniem podstawowym. Stąd zaistniała nieodzowna konieczność powołania do życia  specyficznego szkolnictwa zaocznego,  które ułatwiłoby podnoszenie   kwalifikacji zawodowych  dorosłym kolejarzom.  Oczekiwania te  wkrótce  spełniły się. 

Z inicjatywy aktywu związkowego i społeczno–politycznego   Piotr  Lewiński  –  minister  komunikacji   decyzją  Nr KG1–072–53/67 z dnia 13 lipca 1967 r.  zobowiązał  władze wykonawcze do  podjęcia  kroków,   zapewniających  uruchomienie w rybnickim węźle PKP   szkolnictwa kolejowego.   Organizacją  i wdrożeniem do życia  nowej placówki szkolnej zajął się  inż. Henryk  Szulc  – z–ca naczelnika Oddziału Ruchowo–Handlowego PKP  w Rybniku, który  pokonując  wiele trudności i przeszkód,  w szczególności  związanych   z uzyskaniem  odpowiedniego zaplecza szkolnego,  dobrał   odpowiedni zespół nauczycieli   przedmiotów   zawodowych  w takim  tempie, że zajęcia  dydaktyczne  rozpoczęły się  w połowie września 1967 r.  Wczuwając się w  trudną  sytuację lokalową  mgr  Lucjan Pytel – dyrektor Liceum Ekonomicznego  przygarnął do siebie (budynek Sióstr Urszulanek)  nowo powołany PUNKT KONSULTACYJNY ZAOCZNEGO TECHNIKUM KOLEJOWEGO  MK  Gliwice. 

Pierwszym  kierownikiem   tej  placówki szkolnej  został  mgr Jan Jaskuła  –  wicedyrektor    Liceum Ekonomicznego,   wybitny pedagog,  który powierzone obowiązki  pełnił    przez 9 lat. W taki  sposób stworzono  optymalne  warunki  do zaspokojenia   rosnących potrzeb dopływu elit  w prężnie rozwijającym  się  transporcie   kolejowym    Rybnickiego  Okręgu Przemysłowego oraz  spełniono    marzenia   setkom  branżowców,  którym  ułatwiono aspiracje  zawodowe.  Podwyższony poziom wiedzy ogólnej  oraz  fachowości  załóg kolejarskich,    wraz z uzyskaniem średniego wykształcenia technicznego i matury utorował drogę do  rozwoju umysłowego w studium, a tym samym do awansu społecznego  i  godziwej  satysfakcji materialnej.      Ogólnodostępne wykształcenie średnie stało się zamiast posiadanego kapitału lub odziedziczonej pozycji społecznej, decydującym warunkiem kształtowania indywidualnych losów życiowych.  W pierwszym roku pobierania  nauki na specjalności  ruch i przewozy kolejowe o pięcioletnim  –   wówczas – okresie nauczania  edukację podjęło  ponad  50 dorosłych kolejarzy, z których w 1972 r. opuściło mury szkolne pierwszych  25 techników komunikacji.   

Mimo skromnej bazy lokalowej w latach następnych   udało się rozszerzyć nabór na dalsze deficytowe specjalności, jak ekonomika kolei,  eksploatacja i naprawa spalinowych pojazdów trakcyjnych,   automatyka sterowania ruchem kolejowym   oraz  trakcja elektryczna.

Ze względu na coraz większy popyt na wykwalifikowaną  kadrę techniczną i potęgujące się kłopoty lokalowe w jesieni 1976 r. „RYBNICKA KOLEJÓWKA”  zmuszona była zmienić swą siedzibę.  Po wielu gorączkowych staraniach  już   Filia  Zaocznego Technikum Kolejowego   została  grzecznościowo  przyjęta przez dyrektora – mgr Tadeusza Zgrabczyńskiego  do budynku  Szkoły Podstawowej Nr 2  w Rybniku, przy ul. Wodzisławskiej  46.

Od  tego przełomowego momentu  kierownictwo nad rybnicką FILIĄ  ZAOCZNEGO TECHNIKUM KOLEJOWEGO  MK Gliwice objął   inż. Henryk   Szulc,  któremu  cenne zdrowie  pozwoliło  –  po 39 latach aktywnej  działalności edukacyjnej    doczekać  bolesnej   chwili rozwiązania  zasłużonej „KOLEJÓWKI”,   niebywale  cennej zarówno  dla pracowników transportu, jak i dla  dróg żelaznych    w  subregionie rybnickim   Województwa  Śląskiego.  

Z biegiem  czasu  okazało  się,  że  w   pomieszczeniach Szkoły Podstawowej Nr 2     zabrakło   również   miejsca  na   dalszy  rozwój   rybnickiej  filii  Technikum  Kolejowego  z uwagi  na  intensywną  rozbudowę  w dzielnicy   Rybnik – Smolna dużego   osiedla  mieszkaniowego.    Jednak dzięki usilnym  staraniom   i   użyczeniu   wsparcia   ze  strony   mgr  Zenona  Frydrychowicza  –   dyrektora   rejonu  Przewozów  Kolejowych  w Rybniku    oraz  okazanej  gościnności  przez   –  mgr   Edytę  Korepta    od  jesieni  1985 r.   Zaoczne  Technikum  Kolejowe   przeniosło  się  do  historycznego  –  I  Liceum  Ogólnokształcącego,  im.  Powstańców  Śl.  w Rybniku,  przy  ul.  Kościuszki   41.   W ten  sposób   znacząco   poprawiły  się    warunki lokalowe  do  nauki,  co stworzyło    nieskrępowaną  możliwość  dalszego  rozwoju  filii.  Po transformacji ustrojowej  w 1989 r.  zabrakło  środków finansowych również na oświatę, stąd   w połowie lat  90–tych parokrotnie usiłowano  zlikwidować rybnicką filię Technikum Kolejowego. Jednakże dzięki osobistemu zaangażowaniu,  nieugiętej postawie środowiska kolejarskiego oraz  branżowych Związków  Zawodowych Kolejarzy Śląskich w Rybniku,  a     także wskutek   osobistej interwencji kolejarskiego posła na Sejm RP  – Tadeusza Gawina   udało się   utrzymać przy  życiu  rybnicką placówkę szkolną.

Z uwagi na to,  że powołany rok wcześniej  „sezonowy”   dyrektor I  Liceum, im.  T. Kościuszki   nie odnowił   „umowy o najem lokalu”    trzeba było znowu  poszukiwać nowej siedziby  szkolnej.  Brak własnego budynku  szkolnego  sprawił  więc, że rybnicka FILIA TECHNIKUM KOLEJOWEGO  w ciągu 30 lat  działalności    zmuszona była po raz trzeci zmienić siedlisko  i  własny adres.  Tym razem  legendarnej „KOLEJÓWCE”  w rozpaczliwej  sytuacji lokalowej     grzecznościowo   udzielił  schronienia   mgr Zygmunt Kula   –   dyrektor Zespołu Szkół Budowlanych   w Rybniku,   przy ul.  Świerklańskiej  42.

Henryk Szulc