Ekologiczne myślenie księdza proboszcza

– Mija prawie rok, odkąd na łamach „Tygodnika Rybnickiego” informujemy o projektach i programach realizowanych w gminach razem z Funduszem, a także o innych inwestycjach  ekologicznych i o ekologii. Jak możemy pod tym względem podsumować ten mijający rok?
– Jeśli chodzi o subregion zachodni, to liderem w pozyskiwaniu środków z funduszu był dotychczas Rybnik. Zdecydowanie wybijał się na tle gmin powiatu wodzisławskiego, rybnickiego i raciborskiego, które pod tym względem wykazywały się mniejszą aktywnością. Obecnie analizując statystyki Funduszu w skali całego województwa stwierdziliśmy, że sytuacja diametralnie się zmieniła. Pod względem pozyskanych pieniędzy z Funduszu w przeliczeniu na jednego mieszkańca, cały subregion zachodni wysunął się w województwie na czoło. Jest to ogromny sukces, a zarazem moja osobista satysfakcja, że polityka informacyjna, którą nasz Fundusz prowadzi poprzez spotkania w gronie samorządowców, konsultacje, a także poprzez współpracę z mediami takimi, jak „Tygodnik Rybnicki”, przynosi widoczne efekty. Docieramy do szerszego grona odbiorów, co skutkuje w gminach większą współpracą i większą aktywnością. Zaznaczam, że na równi traktujemy wszystkie subregiony. Dotychczas  nie musieliśmy odmawiać finansowania, o ile wniosek był celowy i  spełniał  wymagania formalne.

 

– Czyli w ciągu minionego roku gminy z powiatu wodzisławskiego, raciborskiego czy rybnickiego ziemskiego zrobiły ogromny krok do przodu w pozyskiwaniu środków z katowickiego Funduszu?
– Wzrosła  świadomość nie tylko różnych możliwości finansowania, ale i także atrakcyjności środków  na cele ekologiczne. Żeby jednak taki postęp się dokonał, musieliśmy dotrzeć z informacją. My, jako Fundusz, nie jesteśmy w stanie sami tego dokonać. Musimy pozyskiwać sojuszników, a najlepszym sojusznikiem w polityce informacyjnej są media, szczególnie te lokalne, które są najbliższe środowisku mieszkańców. Jest to nasz wspólny wkład w budowanie społeczeństwa obywatelskiego

 

– Który z realizowanych w tym roku projektów odniósł, pani zdaniem, największy sukces?
– Uratowaliśmy projekt z Funduszu Spójności  w Raciborzu. Miasto nie mogło uzyskać pożyczki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w oczekiwanej skali. Istniała więc realna groźba zwrotu ogromnej dotacji unijnej na skutek niedomknięcia finansowania wkładu własnego do tej inwestycji. Następnym takim sukcesem jest przekonanie samorządów do racjonalnego i ekonomicznego spojrzenia na kanalizację, tak aby gminy finansowały tylko sieć dla  obszarów gęstej zabudowy, a nie prowadziły kosztownych kolektorów do kilku rozproszonych domów. Stąd  wprowadziliśmy w tym roku finansowanie obszarowych programów na przydomowe oczyszczalnie ścieków. Na tę zachętę odważnie odpowiedział Wodzisław, który jako pierwszy realizuje pilotażowy projekt. Myślę, że inne gminy podglądają z zaciekawieniem inicjatywę tego miasta.
Sądzę, że sukcesem są też inne nasze wspólne działania związane np. ze   sfinansowaniem odnawialnych źródeł energii w zespole klasztorno-pałacowym w Rudach, a teraz z rewitalizacją pocysterskiego parku, budową ścieżek dydaktycznych. Wyłożyliśmy także pieniądze na wiecznie zaniedbany park zamkowy w Krowiarkach. A przecież stanowi on dobro kulturowe, podobnie jak park przy zamku w Raciborzu, na który też jest przygotowywany projekt. Finansujemy kolejne projekty z zakresu ochrony przyrody na terenie Arboretum Bramy Morawskiej.

 

– Większa aktywność w staraniach o środki z Funduszu, skuteczna polityka informacyjna. Za co jeszcze na koniec tego roku możemy pochwalić gminy?
– Z pewnością za to, że myślą o termomodernizacjach obiektów publicznych w kategoriach ekonomicznych. Z jednej strony sięgają po nasze preferencyjne pożyczki, a z drugiej dokładnie przeliczają, jakie oszczędności przyniesie im dana inwestycja. Krok po kroku modernizują kolejne obiekty, co przynosi efekt w postaci mniejszych wydatków np. na oświatę. Skutkuje to także poprawą jakości powietrza. Również w przypadku programów niskiej emisji gminy coraz częściej myślą o odnawialnych źródłach energii.  Wszystkie te działania to zarazem krok w stronę ochrony klimatu.

 

– Wśród beneficjentów są nie tylko gminy, ale coraz bardziej włączają się spółdzielnie, szpitale, firmy, a nawet parafie.
– Wszystkie podmioty traktujemy równo. Na przykład jesteśmy właśnie po spotkaniu z przedstawicielami archidiecezji katowickiej na temat dużej akcji informacyjnej i edukacyjnej dla proboszczów. W parafiach jest coraz więcej termomodernizacji, pojawiają się solary na obiektach kościelnych. Przynosi to efekt nie tylko energetyczny ale także informacyjny. Jeden uczy się od drugiego. Chcemy jeszcze przekonać wspólnoty parafialne  np. do segregowania odpadów przy cmentarzach. Jeśli ksiądz będzie segregował, to na pewno przekona tym dobrym przykładem swoich parafian.

 

– Jakie są plany Funduszu na przyszły rok?
– Chcemy zachęcić gminy, aby każda fachowo rozpoznała zapotrzebowanie mieszkańców i stworzyła dokładny program działań ekoenergetycznych. Może w jednej gminie trzeba zmodernizować elektrociepłownię, a może zainwestować w małe wiatraki, elektrownie wodne czy biogazownie? Chcielibyśmy, żeby w tym programie znalazły się najważniejsze przedsięwzięcia inwestycyjne, które gmina chciałaby realizować. Od przyszłego roku będziemy w postaci dotacji finansować takie programy, a następnie w formie pożyczek będziemy finansowali te projekty, które się tam znajdą. Gmina i jej mieszkańcy nie będzie zdana na przypadkowe oferty, ale przy pomocy ekspertów rozpozna, jakie są najbardziej korzystne dla jej terenu rozwiązania  prowadzące do obniżenia kosztów energii dla mieszkańców. Od przyszłego roku będziemy także finansować różnicę w cenie przy zakupie autobusu komunikacji publicznej z napędem hybrydowym. Liczymy na odzew samorządów.

 

Rozmawiała: Iza Salamon

 

Inwestycje i przedsięwzięcia realizowane w 2009 roku w powiecie rybnickim wspólnie z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
Koszt całkowity – 25 mln 740 tys. 813 zł
Koszt łączny umów z Funduszem – 12 mln 994 630 zł
 
Edukacja ekologiczna
- Gaszowice – kampania edukacyjna „Szanujmy się wzajemnie”
- Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Rybnik – Ścieżka przyrodniczo – edukacyjna na Kanetowcu w miejscowości Przegędza
- Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Rybniku – Kampania „Dni Promocji Ochrony Środowiska”
- Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa Oddział Rybnik – XVI konferencja naukowo-techniczna „Ochrona środowiska na terenach górniczych, podziemnych, odkrywkowych i otworowych zakładów górniczych w subregionie zachodnim województwa śląskiego”

 

Gospodarka wodna
- Gaszowice – Wodociąg w Czernicy, ulica Hallera – wymiana azbestowo-cementowej sieci wodociągowej
- Lyski – Budowa Stacji Uzdatniania Wody w Pstrążnej

 

Profilaktyka zdrowotna
- Gminy Czerwionka – Leszczyny (dwie umowy), Jejkowice, Lyski, Rybnik, Świerklany, Gminny Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli w Gaszowicach, Stowarzyszenie Oświatowe Rodzice – Dzieciom w Rybniku, Zespół Szkół Specjalnych w Czerwionce – Leszczynach (dwie umowy) – Profilaktyka zdrowotna dzieci realizowana w trakcie wyjazdu śródrocznego w roku szkolnym 2008/2009 i 2009/2010
- Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Rybniku – Profilaktyczny wyjazd dzieci na obóz do miejscowości Doba nad jeziorem Dobskim

 

Ochrona atmosfery
- DMS sp. z o.o. – Termomodernizacja budynku biurowego zlokalizowanego w Rybniku przy ulicy Przemysłowej 3
- Rybnik – Wykorzystanie energii słonecznej do przygotowania ciepłej wody użytkowej w Miejskim Domu Pomocy Społecznej w Rybniku
- Rybnik – Termomodernizacja segmentu basenowego oraz budowa instalacji solarnej przygotowania ciepłej wody użytkowej i wody basenowej w Zespole Szkół Budowlanych przy ulicy Świerklańskiej 42 w Rybniku (dwie umowy)
- Rybnik – Wykorzystanie energii słonecznej do przygotowania ciepłej wody użytkowej w Hotelu Olimpia w Rybniku
- Rybnik – Likwidacja azbestu i termomodernizacja budynku Zespołu Szkół nr 3 przy ulicy Orzepowickiej w Rybniku
- Spółdzielnia Mieszkaniowa Południe – Termomodernizacja i usuwanie azbestu budynków osiedla mieszkaniowego Południe, budynki 24 – 27 położone w Rybniku – Boguszowicach

 

Ochrona przyrody
- SP ZOZ Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku – Ochrona i pielęgnacja parku zabytkowego w Rybniku
Ochrona wód
- Gaszowice – Kanalizacja sanitarna w Gaszowicach – centrum
- Świerklany – Skanalizowanie części terenu gminy w zakresie zlewni PII–1 z odprowadzeniem ścieków do Oczyszczalni w Świerklanach

 

Ochrona ziemi
- SEGO Sp. z o.o – Budowa zakładu przerobów komunalnych
- Spółdzielnia Mieszkaniowa Południe – Termomodernizacja i usuwanie azbestu budynku osiedla mieszkaniowego Południe, budynki 24 – 27 położone w Rybniku – Boguszowicach
- UTEX Przedsiębiorstwo Produkcyjno – handlowe Sp. z o.o. – Zakup używanego mobilnego węzła betoniarskiego wykorzystującego odpady w postaci żużli i popiołów lotnych  do produkcji mieszkanek wykorzystywanych w budownictwie drogowym

 

Umowy różne
- Rzymskokatolicka parafia Matki Boskiej Bolesnej w Rybniku