Zobacz, jak w oczyszczonych ściekach żyją karasie i szczeżuje

Ścieżka ekologiczna, widowiskowe doświadczenia, ciekawa opowieść o obiegu wody w przyrodzie, atrakcyjnie przygotowane tablice, związane z działaniem oczyszczalni – to wszystko składa się na kampanię ekologiczną Dni Promocji Ochrony Środowiska. Kampanię prowadzi Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Rybniku. Nowatorskie przedsięwzięcie dofinansował katowicki WFOŚiGW.

 

Jak rodził się pomysł

 

Oczyszczalnie na ogół niezbyt chętnie wpuszczają na swój teren szkolne wycieczki. Tymczasem do Mechaniczno-Biologicznej Oczyszczalni Ścieków w Rybniku dzieci i młodzież przychodzą co tydzień. Wszystko to dzięki inicjatywie rybnickiego PWiK, które postanowiło otworzyć drzwi dla szkół i przekazać wiedzę młodszemu pokoleniu. Inspiracją zaś były zajęcia w ramach rybnickiego programu „Kaskady”, które odbyły się w rybnickiej oczyszczalni w ubiegłym roku.

 

Spacerkiem po oczyszczalni

 

Nad pomysłem pracowała grupa pań z Laboratorium Wody i Ścieków PWiK: kierownik Marzena Bernacka, Anna Tomas-Trybuś, koordynator akcji oraz Lucyna Piech i Aleksandra Polok. – Pomysł ten kosztował nas wiele pracy, zarówno zespołowej, jak i indywidualnej – wspomina kierownik laboratorium, Marzena Bernacka. – Jesteśmy autorkami tablic, umieszczonych na ścieżce edukacyjnej. Podzieliłyśmy się tematami, każda opracowała trzy tablice. Opracowywałyśmy także ulotki, logo i plakaty akcji. To była prawdziwa burza mózgów, ale warto było! – dodaje kierownik Bernacka. Przygotowania ruszyły 4 maja. Kampania pod hasłem „Oczyszczanie – nasze wspólne, współczesne wyzwanie” rozpoczęła się 19 września i potrwa do czerwca przyszłego roku.

 

Tego w szkole nie zobaczą

 

Pomysł PWiK okazał się strzałem w dziesiątkę. Rybnickie szkoły odpowiedziały na rozesłane zaproszenia i plakaty i do końca listopada wszystkie zajęcia są już zarezerwowane. Każda taka lekcja trwa około 1,5 godziny. Przedsiębiorstwo przygotowało ciekawy program dla chętnych do zwiedzenia oczyszczalni – prezentację multimedialną oraz ścieżkę edukacyjną. Uczniowie mogą zobaczyć, jak działa oczyszczalnia, dowiadują się, jak postępować, by wspomagać pracę oczyszczalni w codziennym życiu i nie szkodzić środowisku naturalnemu. Poznają także mikroorganizmy odpowiedzialne za proces oczyszczania ścieków oraz efekt pracy oczyszczalni, czyli ścieki oczyszczone.

 

Kolorowe doświadczenia

 

Atrakcją ekologicznej eskapady jest jeden ze zbiorników zasilany ściekami oczyszczonymi, w którym żyją sobie pomarańczowe karasie, małże słodkowodne, rosną lilie i pałki. Piękne wodne oczko to również dzieło pracowników oczyszczalni.

 

Nietypowa lekcja kończy się w laboratorium, a uwieńczeniem jest konkurs z nagrodami. – Pokazujemy te najbardziej widowiskowe, kolorowe doświadczenia. Chcemy w prosty i przyjazny sposób przekazać wiedzę o ochronie środowiska – mówi Lucyna Piech, która oprowadza szkolne wycieczki. – Początkowo niektórzy myślą, że jak oczyszczalnia to będą chodzić gdzieś w ciemnościach, po rurach kanalizacyjnych, a tutaj widzą trawę, zieleń i rybki w wodzie – dodaje pracownica laboratorium PWiK.

 

Jak najmniej biogenów w rzekach
Wspólnie z Głównym Instytutem Górnictwa rybnickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji opracowało  projekt celowy „Zwiększenie redukcji biogenów poprzez optymalizację procesu biologicznego oczyszczania ścieków w oczyszczalni ścieków Rybnik – Orzepowice”. Projekt ten uzyskał dofinansowanie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w wysokości 380 tys. zł. Biogenami są związki azotu i fosforu, które mogą doprowadzić do zaburzenia naturalnej równowagi wód zasilanych przez oczyszczone ścieki miejskie. Celem wspólnej inicjatywy naukowców i gospodarki jest opracowanie i wdrożenie najlepszych rozwiązań technologicznych dla oczyszczalni zapewniających spełnienie zaostrzonych wymogów redukcji biogenów w ściekach zrzucanych do rzek czy zbiorników wodnych.  Wykonawcy projektu zorganizowali konferencję na ten temat, na terenie Zespołu Szkół Wyższych – Politechnice Śląskiej w Rybniku.

 

Przyjdź do oczyszczalni
W każdą trzecią sobotę miesiąca, między godz. 9.00 a 13.00, drzwi rybnickiej oczyszczalni otwarte są także dla zainteresowanych osób indywidualnych. Więcej informacji można uzyskać pod nr tel. 0(32) 4328085 lub pisząc na maila laboratorium@pwik–rybnik.pl

 

Iza Salamon