Nieszczęście to tylko kwestia czasu

Sytuacja w rybnickim szpitalu psychiatrycznym zaczyna wymykać się z rąk. Pacjenci z oddziału sądowego doskonale zdają sobie sprawę, że są źle pilnowani. W ostatnim tygodniu ze szpitala uciekły dwie osoby. Przestępcy zamknięci na IX oddziale planowali bunt.

 

Przez kilka ostatnich dni sanitariusze i lekarze z Państwowego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku chodzili jak na szpilkach. W stan gotowości postawiona była również rybnicka policja. Powód? Pacjenci IX oddziału planowali bunt. Sprawa nie byłaby poważna, gdyby nie chodziło o groźnych przestępców. Na oddziale sądowo-psychiatrycznym przymusowemu leczeniu poddawani są zabójcy, gwałciciele czy pedofile. Właśnie grupa złożona z takich osób od pewnego czasu planowała bunt i ucieczkę. Gdy pacjenci na początku tygodnia postanowili zrealizować swój plan, powiadomiono policję. Pacjentom podano natychmiast silne leki psychotropowe. Gdy na miejsce dojechały radiowozy, ci spali już w swoich łóżkach.

 

Łamią przepisy

 

Na oddziale podsądnym nie ma osobnych cel. Przestępcy swobodnie poruszają się po szpitalnym korytarzu. Są pod stałą obserwacją osób obsługujących monitoring. O szczególnym charakterze pawilonu świadczy tylko wysoki mur wokół spacerniaka i gęste kraty w oknach. Lekarze ciągle zwracają uwagę na zbyt małą liczbę personelu na oddziałach.

 

– Aby przepisy były dochowane, na jedną osobę, przebywającą na naszym oddziale powinny przypadać dwie osoby personelu – wyjaśnia Piotr Dragon, ordynator oddziału IX. Na detencji, czyli przymusowym leczeniu przebywa obecnie 48 pacjentów. Pilnuje ich zaledwie 37 osób. – Dochodzimy do sytuacji, że na zmianie, wśród personelu, w ogóle nie ma mężczyzny – mówi ordynator.

 

 

Ośrodki sądowo-psychiatryczne w Lublińcu i w Toszku korzystają z pomocy specjalistycznych firm ochroniarskich. W wypadku problemów z pacjentami, na miejsce przyjeżdża specjalna grupa interwencyjna. W Rybniku do niedawna istniała grupa wyszkolonych pielęgniarzy, która w razie potrzeby i alarmu na oddziale przychodziła z pomocą. Ostatnio, na wskutek cięć finansowych, została rozwiązana. – Nieszczęście wisi w powietrzu. Czy musi dojść do tragedii, żeby dyrekcja szpitala i marszałek zauważyli problem? – pyta Dragon.

 

 

W Rybniku funkcjonują dwa oddziały sądowe. Jeden o podstawowym, drugi o wzmocnionym stopniu zabezpieczenia. W tym roku, pierwszy z nich miał zostać wyposażony w dodatkowe zabezpieczenia. Skończyło się na planach, choć pieniądze ponoć na ten cel były. – Nie ma co ukrywać, że nie spełniamy wielu formalnych wymogów. Od miesięcy proszę się choć o szafki przy łóżkach i krzesła. Na ponad czterdziestu pacjentów mieliśmy siedem krzeseł. Nawet z obiadem był problem. Gdy jedna grupa jadła, druga stała i czekała aż skończą – mówi lekarz.

 

Krzesła w końcu się znalazły. Ordynator kupił je z własnej kieszeni i podarował szpitalowi. Więcej zrobić nie może. Potrzebne są rozwiązania systemowe. Przydałaby się choćby modernizacja monitoringu, który nadal pracuje na kasetach vhs, których już się nie produkuje.

 

 

Pacjenci zdają sobie sprawę, że są źle pilnowani. Nie ma miesiąca by nie planowali ucieczki. To w większości przestępcy, którzy już wielokrotnie siedzieli w więzieniach. Tam nauczyli się życia za kratami i sposobów na ewentualne ucieczki. – To jak groźne osoby przebywają na IX oddziale sanitariusze uświadamiają sobie wówczas, gdy po osobę przyjeżdżają policjanci. Długa broń, specjalny kaftan oraz kajdanki na rękach i nogach to konieczność przy konwojowaniu takich osób – mówi ordynator oddziału. Do aktów przemocy dochodzi również na pozostałych oddziałach szpitala.

 

 

Aby zobrazować liczbę ataków ze strony pacjentów, personel policzył wszystkie przypadki przemocy fizycznej i słownej. Choć trudno w to uwierzyć, w ciągu zaledwie dwóch miesięcy do aktów agresji dochodziło ponad dwanaście tysięcy razy! Trzysta pielęgniarek w całym szpitalu, przez 24 godziny na dobę odnotowywało wszelkie przejawy agresji. Były to pobicia, uderzenia, ugryzienia, podrapania, kopnięcia, oplucia, w tym nieudane ataki fizyczne, wyzwiska a także groźby karalne. Nawet służba więzienna czy policja nie może się równać z tymi przerażającymi liczbami. Ze statystyk wynika, że prym w agresji wiodą pacjenci oddziału psychogeriatrycznego, czyli dla osób starszych. Jak personel radzi sobie z tego rodzaju zagrożeniem? – Staramy się przewidywać. Jako pielęgniarze mamy wypracowane przez lata metody. Np. wielu z nas przed otworzeniem drzwi spogląda najpierw przez dziurkę od klucza, czy jakiś pacjent nie czai się za drzwiami. Trzeba również uważać na pacjentów z gorącymi napojami, bo bywały przypadki, że wykorzystywali je jako broń – mówi Ireneusz Pawuła, jeden z pielęgniarzy. 

 

Bogusław Zagrodnik, dyrektor Państwowego Szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych
Pierwsze słyszę o problemach finansowych IX oddziału. Nie ma takich przepisów aby na oddziale pracowała setka osób. Pan Dragon nie jest dyrektorem tylko ja i zapewniam, że panuję nad tym co się dzieje w szpitalu. Nic również nie wiem  o problemach z meblami. Jeśli ktoś podarował jakieś krzesła, to bez mojej zgody.

 

Adrian Czarnota