Wciepnij plik na przodnio zajta

Ślązakom coraz bardziej zależy, by gwara śląska nie odeszła z zapomnienie. Powstaje coraz więcej śląskich zespołów muzycznych, a ostatnio śląska mowa weszła także w świat wirtualny. Efektem tego jest śląska wersja popularnej encyklopedii internetowej – Wikipedii.

Wikipedia to projekt, który zakłada współtworzenie encyklopedii internetowej przez wszystkich zainteresowanych użytkowników z całego świata. To sprawia, że jest to wyjątkowo popularny portal, posiadający ponad 250 wersji językowych. Od ostatniego tygodnia jedną z nich jest śląska jako druga, po kaszubskiej, wersja polskiej Wikipedii. Jej pomysłodawca to Adam Dziura, student z Tarnowskich Gór. Największym wyzwaniem było odpowiednie zapisanie śląskich wyrażeń. Zadaniu temu podołał katowiczanin Maciej Wójcik, administrator śląskiej Wikipedii. Za pomocą specjalnego programu komputerowego opracował system zapisu gwary zwany „zasady šrajbůngu”. Dzięki temu wszystkie wyrażenia na stronach „Wikipedyji” są opisane w „ślůnskij godce”. I tak zamiast „prześlij plik” jest „wćepnij plik”, zamiast „strona główna” mamy „přodńo zajta”, zaś wszystkich odwiedzających wita szyld „To je Wikipedyjo we slunskij godce”. Jako, że ta wersja Wikipedii jest jeszcze bardzo młoda, znajduje się na niej ograniczona ilość haseł. Użytkownicy, którzy sukcesywnie dodają nowe, zapowiadają jednak, że szybko przegonią wersję kaszubską, która zawiera już ponad 1600 pozycji.

Suowo Rybnik značy stow
Sprawdźmy, czego możemy dowiedzieć się w śląskiej Wikipedyji o Rybniku. – Rybńik (pol.: Rybnik, čes.: Rybníky) – mjasto pouožůne w pouudńowo–zachodńij Polsce, w wojewůdztwje ślůnskym, nojwjynkše mjasto Rybńickigo Uokryngu Wůnglowygo. Rybńik je śedźibům Subrygjůnu Zachodńygo. W godce ślůnskij, českij, a staropolskij suowo rybnik značy stow, teryn podmokuy. – tak jest napisane w śląskiej wersji Wikipedii. Nie ma tam nic, czego byśmy nie wiedzieli, jednak czytając to napisane w ten sposób, odbiera sie to jakoś inaczej. Taki też jest jej cel. Nie pozwolić by gwara śląska odeszła w zapomnienie, popularyzować ją na nowych terytoriach. Przyglądając się rozwojowi jej kaszubskiej siostry można być pewnym, że „Wikipedyja” jest skazana na sukces. (http://szl.wikipedia.org)

Andrzej Kieś