Nie taki szerszeń straszny

Dość już człowiek szkody narobiył na Matce Ziymi i czynsto mo tego jadu wiyncyj niż biydny szerszyń.

Przez cołki lato w mojij zegrodzie, pod okapym lauby ogrodowyj, żyły se spokojnie szerszynie. Założyły se swoja rodzina poźnom wiosnom, w kadłubku z kerego prawie co wyfiurgły młode rołtszwanse. Od samego poczontku mioł żech uciecha obserwować jak te robotne chroboki poradzom se radzić. Gniozdo rosło coraz bardzij, aż brakło im miejsca w kadłubku. Rozbudowały go tak, że cołki kadłubek schowoł sie w jejich gnioździe. (widać na zdjynciu). Robotnice lotały jak najynte i z przeżutyj ze ślinom młodyj kory flidru, budowały sztyjc nowe komorki, kaj jejich królowo mogła znosić jajka. Czynsto żech sie prziglondoł i robiył fotki tym ciekawym owadom. Znosiły do gniozda rostoliczne chroboki, żeby wykormić młody czyrw, a jak zaczły zdrzeleć piyrsze płonki, to poradziyły colki jabko z pojstrzodka zjeść, że yno sama szupina wisiała na stromie. Jednak nigdy żech niy widzioł, żeby sie dały do zdrowego jabka. Dycko chrobawe se obiyrały, abo nadgnite, co mi sie fest podobało, bo ani niy trza pyrskać chymicznie, jak sie takich dochtorow mo w zegrodzie. Roz żech nawet mioł szczyńście ujrzeć, jak szerszyń wyciongnył wielko gońsiona z jabka. Niyroz żech chytoł do rynki szerszynia, ale yno samca, kery ni mo żondła, a poznom go niyomylnie, bo mo dużo długsze te czułki niż robotnica samica. Jak słońce fest grzoło w lipcu, to przed dziurom wylotowom w tym gnioździe siedziały dwa wielki samce i fachlowały skrzidłami choby wyntylator i wdmuchowały do pojstrzodka świyży luft, żeby krolewno i młode larwy niy ciyrpiały od hycu.

Dziynki wylynkanymu somsiadowi, kery niydowno te gniozdo szerszyni odkrył, skończyło sie jednak wszystko i moje szerszynie niy doczekały sie ani lotu godowego, kery na dniach mioł sie zacznyć, bo samce siedziały już od pora dni na gnioździe niyspokojne. Dycko tak pod koniec września, czasym już w październiku idzie to zaobserwować, ale trza dziynnie dopołednia w słoneczny dziyń dować pozor.

Somsiad mi godoł, żeby zawołać fojermanow, ale jo mu padoł że nima sie czego boć, bo jak sie psa za ogon niy ciongnie, to niy ugryzie. Padoł żech mu, że jak yno piyrszy przimrozek przidzie, jest po szerszyniach, a drugi roz do tego samego gniozda na bezrok niy przidom. Nic to jednak niy dało.

Szostego października przijechała straż miejsko i policja, bo tako ich jest rola, żeby na skargi reagować i do świyntego spokoju zgodziył żech sie z ciynżkim sercym na usuniyńcie szerszyni przez fojermanow (na zdjynciu widać wszystkich zaangażowanych mundurowych). Teraz poczytejcie co o szerszyniu pisze encyklopedia (obok w ramce).

Toż dejcie sie ludzie tyż pedzieć, że niy wszystko co sie ruszo i mo jad w sobie zasługuje na zniszczynie. Dość już człowiek szkody narobiył na matce ziymi i czynsto mo tego jadu wiyncyj niż biydny szerszyń.

Nie wszystko, co się ruszo, trzeba niszczyć...
„Szerszeń europejski (Vespa crabro) – owad z rodziny osowatych (Vespidae), z grupy żądłówek, pospolity na terenie całego kraju. Żywi się owadami, owocami oraz sokami niektórych drzew. Samce, różnią się od samic brakiem żądła i dłuższymi czułkami. Jad szerszeni jest porównywalny z jadem pszczół i os, zawiera jednak nieznacznie większą dawkę toksyn. Szerszenie nie są groźniejsze od mniejszych os, a doniesienia o kilku użądleniach zabijających dorosłych ludzi są zazwyczaj grubo przesadzone (oczywiście, jeśli nie występuje reakcja alergiczna). Statystyki wykazują, że dawka śmiertelna jadu szerszeni to od 10[1] do 90mg[2] jadu na każdy kilogram ciała, a więc potrzeba przeciętnie kilkuset użądleń, aby zabić człowieka, ponieważ jednak tylko około 1/10 roju (liczącego zazwyczaj kilkaset owadów) atakuje i żądli, liczba ta w praktyce zostaje bardzo rzadko osiągnięta. Zazwyczaj są mniej agresywne od os i trudniej je sprowokować do ataku.”

Bogdan Dzierżawa