Produkują strategiczny surowiec, zatrudniają tysiące ludzi – kopalnie i koksownie Jastrzębskiej Spółki Węglowej

Wyjaśnialiśmy już w poprzednich artykułach, że węgiel koksowy jest niezbędny do produkcji koksu. Zaś koks jest wykorzystywany w hutach do produkcji stali, bez której rozwój przemysłu byłby dziś niemożliwy. Przyjrzyjmy się bliżej zakładom JSW, w których wydobywany jest węgiel koksowy oraz koksowniom, które produkują koks trafiający do hut w całej Europie. Zakładom, które również dają zatrudnienie ponad 30 tys. ludzi, czyniąc z Grupy JSW jednego z największych pracodawców w kraju.

(RT)

KOPALNIE

W tym roku JSW SA świętuje 30-lecie działalności. Spółka rozpoczęła działalność 1 kwietnia 1993 r., po tym jak miesiąc wcześniej ówczesny minister przemysłu i handlu Wacław Niewiarowski podpisał akt przekształcenia siedmiu przedsiębiorstw państwowych w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa. Tym samym w skład JSW SA weszły jastrzębskie kopalnie: KWK Borynia, KWK Zofiówka, KWK Jastrzębie, KWK Moszczenica i KWK Pniówek oraz KWK Krupiński w Suszcu i KWK Morcinek w Kaczycach. W toku kolejnych lat zakłady produkcyjne JSW SA ulegały rozmaitym przekształceniom. Wszystko po to, by spółka zachowała jak najlepszą rentowność. Jedne kopalnie łączono, inne wygaszano, w skład spółki wchodziły również nowe zakłady. Obecnie w ramach Spółki funkcjonują cztery kopalnie, w tym dwie zespolone tj. składające się z kilku samodzielnych w przeszłości zakładów.

KWK Borynia-Zofiówka-Bzie

Kopalnia o tej nazwie powstała całkiem niedawno, bo 1 stycznia 2023 r. kiedy do istniejącej wcześniej KWK Borynia-Zofiówka przyporządkowano kopalnię Jastrzębie-Bzie. Tym samym powstała kopalnia, w skład której wchodzą trzy ruchy, będące niegdyś osobnymi kopalniami. Kopalnia zatrudnia łącznie 7 341 pracowników. Borynia powstała w latach 1962 – 1971. Złoże znajduje się na terenie Mszany, Świerklan, Pawłowic oraz Jastrzębia-Zdroju. Obszar górniczy Ruchu Borynia wynosi 17,4 km2. Wielkość zasobów operatywnych to 30,9 mln ton, kopalnia produkuje węgiel typu 35. Zofiówka powstała z kolei w latach 1962 – 1969, a jej złoża znajduje się w obrębie Jastrzębia-Zdroju, Pawłowic oraz Mszany. Obszar górniczy złoża Zofiówka to 16,4 km2, natomiast zasoby operatywne wynoszą 50,9 mln ton. Również produkowany jest tu węgiel typu 35.

Kopalnia Jastrzębie-Bzie została otwarta w 2021 roku. Pierwsza ściana w kopalni została uruchomiona w marcu 2022 roku. Szacowane zasoby węgla sięgają 180 milionów ton.

KWK Budryk

Kopalnia Budryk została wybudowana w latach 1978 – 1994. Wydobycie węgla rozpoczęto w marcu 1994 roku w ramach rozruchu technologicznego, a formalną działalność eksploatacyjną podjęto rok później. W 2008 roku kopalnia Budryk została włączona w struktury Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Obecnie zatrudnia 3 160 pracowników. Złoże kopalni znajduje się na terenie Ornontowic, Gierałtowic, Mikołowa, Orzesza i Czerwionki-Leszczyn. Obszar górniczy złoża „Ornontowice I” wynosi 35,97 km2, natomiast „Ornontowice II” to 4,63 km2. Zasoby operatywne wynoszą 223,5 mln ton. Typ produkowanego przez kopalnię węgla to 34.

KWK Knurów-Szczygłowice

Kopalnia powstała 1 lutego 2010 roku w wyniku połączenia dwóch odrębnych do tego czasu zakładów: KWK Knurów i KWK Szczygłowice. Kopalnia zatrudnia obecnie 4 782 pracowników.

Pierwsze prace związane z budową kopalni Knurów rozpoczęto w 1903 roku, a pierwszy węgiel uzyskano w 1906 roku. Jest to najdłużej działający zakład w strukturach JSW SA Ruch Szczygłowice jest zakładem znacznie młodszym, bo decyzja dotycząca rozpoczęcia budowy zakładu została podjęta w czerwcu 1957 roku. Pierwszy węgiel wydobyto w lipcu 1961. 1 sierpnia 2014 roku KWK Knurów-Szczygłowice weszła w struktury organizacyjne Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Obszar górniczy kopalni wynosi 59,80 km2, z czego na Ruch Knurów przypada 38,49 km2, natomiast na Ruch Szczygłowice 21,31 km2. Zasoby operatywne Ruchu Knurów wynoszą 118,5 mln ton, zaś Ruchu Szczygłowice 185,12 mln ton. Typ produkowanego węgla przez kopalnię węgla to 34.

KWK Pniówek

Kopalnia powstała w latach 1963 – 1974. W 1993 roku weszła w skład Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Obecnie zatrudnia 4 960 pracowników. Obszar górniczy złoża „Pniówek” wynosi 28,6 km2 i znajduje się na terenie gminy Pawłowice oraz miasta Jastrzębie-Zdrój, zasoby operatywne to 101,9 mln ton. W 2008 rozpoczęto prace związane z rozbudową kopalni o złoże „Pawłowice 1”. Obszar górniczy tego złoża wynosi 15,8 km2, zasoby operatywne to 54,0 mln ton. Typ produkowanego węgla: 35.1.

KOKSOWNIE

W 2014 r. w ramach Grupy JSW powstała nowa spółka – JSW KOKS SA z siedzibą w Zabrzu. Powstała w wyniku połączeniu Kombinatu Koksochemicznego Zabrze (Koksownia Dębieńsko, Koksownia Radlin, Koksownia Jadwiga) oraz Koksowni Przyjaźń z Dąbrowy Górniczej. W dalszym etapie do Spółki zostały przyłączone Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze Victoria. Również zakłady produkcji koksu ulegały w ostatnich latach istotnym przemianom. W Dębieńsku produkcja została wygaszona, zaś Koksownia Victoria została przez Spółkę sprzedana. Obecnie w ramach JSW KOKS SA funkcjonują trzy zakłady produkujące koks.

Koksownia Przyjaźń

Druga co do wielkości koksownia w Polsce, której siedzibą jest Dąbrowa Górnicza. Zatrudnia 1 336 pracowników. Powstała w latach 80. XX w. Produkcja koksu rozpoczęła się w styczniu 1987 r. Od 5 stycznia 2012 r. wchodzi w skład Grupy Kapitałowej JSW, należy do JSW KOKS SA Koksownia w pięciu bateriach produkuje koks wielkopiecowy i koks przemysłowy w technologii suchego chłodzenia i mokrego gaszenia. Koksownia posiada własną elektrociepłownię i dysponuje zainstalowaną mocą elektryczną na poziomie 110 MW. Zaspokaja to całkowicie potrzeby własne w zakresie ciepła użytkowego i energii elektrycznej.

Koksownia Radlin

Trzecia co do wielkości produkcji koksu koksownia w Polsce, znajdująca się w Radlinie. Powstała w 1911 roku jako oddział Kopalni „Emma”. Od 2011 r. wchodzi w skład Grupy Kapitałowej JSW i należy do spółki JSW KOKS. Zatrudnia obecnie 355 pracowników. W chwili obecnej koksownia posiada jedną baterię, produkuje najwyższej jakości koks wielkopiecowy, a roczna produkcja to 750 tys. ton

Koksowania Jadwiga

To bodaj najstarszy, działający zakład produkcji koksu w Polsce. Został uruchomiony w 1884 roku przy ówczesnej Hucie Borsiga w Zabrzu. Od 2011 r. należy do grupy kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA. Obecnie zatrudnia 216 pracowników. W koksowni działa jedna bateria koksownicza o zdolności produkcyjnej 250 tys. koksu rocznie. Produkuje koks niskofosforowy oraz koks łamany.