Zapytaj prawnika: Czy tylko adwokat lub radca prawny może być pełnomocnikiem w postępowaniu cywilnym? Czy rodzina może być pełnomocnikiem strony?

Słowo „pełnomocnik” zwłaszcza w połączeniu z widokiem sali sądowej nieodmiennie kojarzy się z adwokatami lub radcami prawnymi w togach. Ale pełnomocnikami mogą być również inne osoby, w tym zupełnie niezwiązane z żadnym z zawodów prawniczych, ale będące osobami bliskimi dla strony. Krąg pełnomocników, wbrew temu co na ogól sądzą ludzie, jest dość szeroki. Oczywiście istnieją ściśle określone przypadki, w których istnieje przymus adwokacko-radcowski, ale w bardzo wielu sprawach jako pełnomocnicy mogą występować również inne osoby, które łączy ze stroną odpowiedni stosunek osobisty. Takimi pełnomocnikami mogą być np.:

• małżonek, będący w związku małżeńskim ze stroną w czasie prowadzenia sprawy i niebędący w prawomocnie orzeczonej separacji ,

• rodzeństwo (w tym przyrodnie),

• zstępni (w tym dzieci pozamałżeńskie, wnuki, prawnuki) lub wstępni strony (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie),

• osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.

Stopień pokrewieństwa i fakt pozostawania w małżeństwie lub w stosunku przysposobienia stanowią w takim przypadku podstawę pełnomocnictwa procesowego (zdolności do bycia pełnomocnikiem). Prawidłowe umocowanie taki pełnomocnik powinien wykazać więc nie tylko samym pełnomocnictwem (rozumianym jako pisemny dokument lub umocowanie udzielone ustnie w toku sprawy na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu) ale także odpisem właściwego aktu stanu cywilnego.