Gdzie się podziała woda z Odry?

Sucha jesień nie tłumaczy wszystkiego

Temat niskiego stanu Odry poruszył radny Mirosław Lenk podczas obrad miejskiej komisji gospodarki (24.10.2019 r.). – Zadałem sobie trochę trudu i sprawdziłem stany wód na Odrze od 2003 roku do dziś – powiedział były prezydent Raciborza. Zauważył, że w minionych latach wodowskazy w Chałupkach oraz Miedoni wskazywały niższe wartości niż obecnie, a przecież wody w Odrze Miejskiej było wówczas więcej*.

Faktycznie, obecne stany wód Odry mierzone na wodowskazach w Chałupkach oraz Miedoni nie odbiegają zasadniczo od tych z minionych lat. 24 października tego roku było to 86 cm (Chałupki) oraz 103 cm (Miedonia). W przeszłości zdarzało się, że wody w Odrze było jeszcze mniej – 17 października 2018 r. wodowskazy wskazywały odpowiednio 75 cm (Chałupki) i 88 cm (Miedonia), 27 października 2015 r. było to 79 cm (Chałupki) i 96 cm (Miedonia). W przeszłości zdarzało się oczywiście, że ten czy inny październik był bardziej mokry, jednak przeważnie stan wody w Odrze nie przekraczał 150 cm na wodowskazach w Chałupkach oraz Miedoni.

Przecieki

Z powyższego wynika, że stan Odry przed Raciborzem (Chałupki) oraz za Raciborzem (Miedonia) jest podobny do tego sprzed lat, natomiast znacząco od normy odbiega poziom wody w Odrze Miejskiej. Co prawda nie przeprowadza się jego regularnych pomiarów, jednak rzut oka na Odrę w mieście wystarczy do stwierdzenia, że tak mało wody w Odrze Miejskiej nie było od dawna.

– Nieoficjalnie dowiedziałem się, że jest to związane z przygotowaniem nowego przepięcia Psinki do Odry Miejskiej (ma to związek z budową zbiornika Racibórz – red.). Może pan prezydent jest w stanie zweryfikować to w Wodach Polskich** i podać stosowną informację do publicznej wiadomości, żeby uspokoić nastroje – zwrócił się Mirosław Lenk do Dariusza Polowego.

Prezydent Raciborza przyznał, że dyrektor RZGW Gliwice Łukasz Lange miał gościć w Raciborzu, aby wypowiedzieć się w tej kwestii, jednak został wezwany do Warszawy. – Miejmy świadomość, że na terenie miasta Odra płynie w dwóch korytach. Prace prowadzone na zbiorniku pewnie też mają wpływ na obecną sytuację. Myślę, że pozwolimy panu dyrektorowi Langemu odnieść się do tego w przyszłym tygodniu – zapowiedział D. Polowy.

Pogłębiają koryto

Niezależnie od dyskusji na forum władz Raciborza, zwróciliśmy się do Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach o ustosunkowanie się do tego problemu. – Niski stan wód w Odrze Miejskiej spowodowany jest przede wszystkim przez utrzymującą się niżówkę hydrologiczną. Suche lato, w zasadzie bezdeszczowa jesień i bezśnieżna miniona zima wywarły istotny wpływ na zasób wód, również w korycie rzeki Odry. Gdyby występowały typowe o tej porze roku opady atmosferyczne, stan wód w Odrze na odcinku miejskim kształtowałby się w sposób typowy i miarodajny, zaś niżówka nie byłaby odczuwalna, zważając również na prowadzone prace budowlane zbiornika Racibórz Dolny – informuje Linda Hofman, rzecznik prasowy RZGW Gliwice.

Dalej RZGW Gliwice wyjaśnia, że od czerwca tego roku Odra Miejska jest zasilana przepływem przez tzw. upust do Odry Miejskiej, który jest częścią powstającego zbiornika Racibórz. – Połączenie upustu z korytem Odry w czaszy zbiornika umożliwia kanał dopływowy, zaś z korytem Odry Miejskiej – kanał odpływowy. Zlokalizowane w czaszy zbiornika pierwotne (wobec inwestycji) koryto rzeki, które prowadzi wody do upustu nagromadziło znaczącą ilość namułów i odkładów, które lokalnie redukują przepływ wód. Aby usprawnić dopływ wód do upustu realizowane są właśnie prace bagrownicze***, pogłębiające koryto. Ich wykonanie powinno przynieść wzrost przepływu w Odrze Miejskiej poniżej upustu. Pod warunkiem, że zakończy się wspomniana już niżówka hydrologiczna.

Będzie lepiej

– Generalne prace, związane z realizacją budowy zbiornika Racibórz Dolny w chwili obecnej nie wywierają bezpośredniego wpływu na poziom wód w korycie Odry Miejskiej. Prowadzone jest bagrowanie newralgicznych miejsc limitujących przepływ w korycie rzeki Odry w czaszy zbiornika, co wydajnie poprawi sytuację stanu wód w Odrze Miejskiej, jednak będzie to zależne od ilości opadów atmosferycznych. W niedalekiej przyszłości, po zakończeniu realizacji inwestycji możliwe będzie spiętrzenie wody za sprawą pracy Budowli Przelewowo-Spustowej i skierowanie jej przez upust do Odry Miejskiej, zgodnie z instrukcją eksploatacji zbiornika – podsumowuje Linda Hofman.

(żet)

* Odra rozdziela się przed Raciborzem na dwa nurty. Większa część wód przepływa Kanałem Ulgi, a mniejsza część tzw. Odrą Miejską. Odrę Miejską widzimy z mostów na ulicy Piaskowej, mostu zamkowego czy bulwarów nadodrzańskich. Kanał Ulgi widzimy przejeżdżając przez mosty na ulicach Rybnickiej (kierunek Auchan) oraz Gliwickiej (wyloty z Ostroga w kierunku Markowic).

** Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Podlegają mu regionalne zarządy gospodarki wodnej – w tym RZGW Gliwice, który prowadzi budowę zbiornika Racibórz.

*** Mechaniczne usuwanie osadów ze zbiorników oraz cieków wodnych.