Dzień Zwycięstwa 2002 w Raciborzu

Racibórz może poszczycić się przykładowym dla wielu innych miast w Polsce Planem Obchodów Rocznic Dziedzictwa Tradycji i Pamięci Narodowej. Zgodnie z przyjętą formułą -wypracowaną podczas spotkania* w Urzędzie Miasta w dniu 30.03.2001 r. przedstawicieli wszystkich zainteresowanych raciborskich instytucji, organizacji politycznych i stowarzyszeń społecznych - jest w nim ujęty także dzień 9 maja jako Dzień Powrotu Raciborza do Polski.
 
W dniu 9 maja w Raciborzu pod pomnikiem Matki Polki symboliczne wiązanki kwiatów złożyły delegacje funkcjonariuszy Śląskiego Oddziału Straży Granicznej, Związku Żołnierzy LWP, Sojuszu Lewicy Demokratycznej i kilku raciborskich firm. Następnie żołnierska delegacja przeszła na cmentarz Armii Czerwonej i złożyła kwiaty na grobach poległych żołnierzy armii sojuszniczej, armii, która w pokonanie faszyzmu wniosła przecież największą ofiarę żołnierskiej krwi.
 
Dzień ten upamiętnia jedno z najważniejszych wydarzeń w historii współczesnej - koniec wojny w Europie i pokonanie faszyzmu. 57 lat temu był to dzień radości i tryumfu. Dzisiaj to bardziej dzień historycznej refleksji i zadumy nad losami narodów, wielkich wodzów i dowódców. To także pochylenie się nad tragedią zwykłych ludzi i ich rodzin, na których wojna wywarła swoje piętno. Miliony matek utraciło swe dzieci..., miliony wdów..., miliony sierot..., krematoria, cmentarze, ruiny i zgliszcza...
 
Każda przestroga, jaka z tych refleksji wynika, jest wciąż aktualna. Czyż nie przypomina o tym tragedia na Bałkanach, w Nowym Yorku, w Afganistanie, w Palestynie...?
 
Uważam, że dzień 9 maja powinniśmy dzisiaj postrzegać bardziej jako dzień protestu przeciwko wojnie, a fakt zwycięstwa nad faszyzmem jako przestrogę, że ci co wojnę wywołują, w rezultacie największą tragedię i niesławę ściągają na swój naród.
 
Dla tych refleksji o dniu 9 maja 1945, zwanym Dniem Zwycięstwa, pamiętać powinni potomkowie i zwycięzców, i pokonanych. Do nas, współczesnych, należy poszukiwanie formuły tego historycznego przesłania. Co z tej historycznej nauki zostawimy naszym dzieciom, jeżeli przestaniemy o tym pamiętać?!
 
W dniu 9 maja 2002 roku przed pomnikiem Matki Polki w Raciborzu zebrała się skromna grupka ludzi. Nie było ani jednego nauczyciela , ani jednego ucznia, ani jednego przedstawiciela sprawujących obecnie władzę w mieście czy w powiecie...
- Niedopełnienie to obowiązków czy tylko grzech zaniechania...?

Jan Wojtak
(Prezes Związku
Żołnierzy LWP w Raciborzu)
Racibórz 10 maja 2002 r.

Ewenementem politycznym a jednocześnie konstruktywnym przykładem dla innych miast i środowisk politycznych w Polsce, a zwłaszcza na Śląsku, było spotkanie przedstawicieli szerokiego spektrum lokalnych organizacji politycznych i społecznych oraz raciborskich intelektualistów w dniu 31 marca 2001 r. w sprawie przywrócenia w kalendarzu politycznym miasta „Dnia powrotu Raciborza do Polski” (31marca).
 
Spotkanie w Urzędzie Miasta zorganizował Pan M.Lenk Zastępca Prezydenta Miasta na skutek wniosków i interpelacji członków Związku Żołnierzy LWP- J. Osuchowskiego (radnego SLD) i L.Gromadki (ówczesnego Prezesa ZŻLWP), jako że poprzedni włodarze miasta od 1990 roku wycofali rocznicę z kalendarza uroczystości miejskich. Spotkanie to zasługuje na odnotowanie w historii miasta. Zwyciężyła dobra wola i mimo oczywistych różnic poglądów politycznych uczestników, opowiedziano się za tym, iż prawda historyczna o wyzwoleniu miasta winna być otoczona szacunkiem współczesnych i przekazywana młodemu pokoleniu. W protokole ze spotkania zapisano: „...W dyskusji ustalono, co następuje: Do Planu Obchodów Rocznic Dziedzictwa Tradycji i Pamięci Narodowej zostaną wpisane dwie rocznice tj. dzień 31 marca jako „Dzień zakończenia walk o Racibórz” oraz 9 maja „Dzień powrotu Raciborza do Polski”...”
W spotkaniu udział wzięli (cytuję za zapisem w protokole) przedstawiciele: Żołnierzy Armii Krajowej, kombatantów Ludowego Wojska Polskiego, Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Związku Sybiraków, Mniejszości Niemieckiej, Zespołu Radnych SLD, Związku Żołnierzy LWP, historyk-członek Komisji Kultury Rady Miasta, historyk - Dyr. Gimnazjum Nr 3, historyk - Przewodniczący Komisji Kultury Rady Miasta, Redaktor Naczelny Tygodnika „Nowiny Raciborskie”, Zastępca Prezydenta Miasta, Naczelnik Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu UM. W roku 2002 Prezydent Miasta Pan Adam Hajduk zaprosił do obchodów „Dnia Zakończenia Walk o Racibórz”. Udział w tym wzięły wcale liczne reprezentacje szkół, urzędów, instytucji oraz partii politycznych i organizacji społecznych miasta a nawet prywatne osoby, składając kwiaty na grobach poległych żołnierzy Armii Czerwonej.
 
Niestety o 9 maja - „Dniu Powrotu Raciborza do Polski” - zapomniano! Co na to uczestnicy historycznego spotkania?

(J.W.)