Zostań moim przyjacielem

Mają nim być objęte dzieci i młodzież z rodzin niepełnych lub wielodzietnych, którym rodzice nie są w stanie poświęcić wystarczająco dużo czasu, przez co mogą być podatne na wszelkiego rodzaju patologie.
 
W Raciborzu realizacją akcji zajmuje się Stowarzyszenie Rodzin Katolickich. Do dzieci będzie starać się dotrzeć za pośrednictwem szkoły, dzięki współpracy z pedagogami szkolnymi, lub dzięki pomocy kuratorów sądowych. „Starszy brat” lub „starsza siostra” to wolontariusze, którzy zdecydują się zająć dzieckiem przez przynajmniej jeden rok, raz w tygodniu. Byłoby dobrze, gdyby różnica wieku między nimi a ich podopiecznymi wynosiła przynajmniej pięć lat. Każde spotkanie powinno trwać od 3 do 5 godzin. Może odbywać się w mieszkaniu dziecka, mieszkaniu „starszego brata” lub „siostry” lub na terenie neutralnym, którym może być na przykład Centrum Młodzieżowe „Przystań”, boisko, kino czy kawiarnia. Wolontariusz i dziecko powinni wcześniej, co jest oczywiste, poznać się i zaakceptować. Zaakceptować wolontariusza powinni także rodzice dziecka. Powinno ono czuć, że ktoś o nim myśli, pamięta, dowartościowuje je, wspiera duchowo, pokazuje drogi rozwoju, pomaga w codzienności, pokazuje jak w sposób konstruktywny spędzić wolny czas. W kwietniu rozpoczną się spotkania informacyjne dla wolontariuszy - pierwsze z nich 18.04 o godz. 17.00 w „Przystani” przy ul. Karola Miarki. Chętni do zaangażowania się w realizację programu zostaną odpowiednio przeszkoleni, sprawdzeni, czy nadają się do tej roli. Musi być bowiem gwarancja, że nie sprowadzą podopiecznego na złą drogę. Korzyści z programu są obopólne: wolontariusz kształtuje swoją osobowość, uczy się odpowiedzialności, samodyscypliny, opieki nad innymi. Jest to szczególnie wskazane w przypadku jedynaków, którzy w ten sposób zaspokajają potrzebę posiadania siostry lub brata. Stowarzyszenie będzie się starało zachęcić do współ-pracy różne placówki, żeby wspierały realizację tego przedsięwzięcia, sponsorując na przykład raz w miesiącu bilety do kina, czy drobny poczęstunek w kawiarni „skojarzonemu rodzeństwu”.
 
Służba „Starszy Brat, Starsza Siostra” jest świadczona dla dzieci w Stanach Zjednoczonych od prawie 100 lat. Zapoczątkowana została około 1904 r., dzięki wysiłkom ludzi, wykazujących troskę o dobro zagrożonych dzieci, którym ze względu na czynniki obiektywne groziło to, że nie będą mogły w pełni rozwinąć swoich możliwości. Służba ta jest świadczona przez wolontariuszy, z których każdy spotyka się regularnie z młodą osobą w relacji jeden na jednego. Dzisiaj jest ponad 500 programów SBSS w całych Stanach Zjednoczonych, angażujących ponad 125 000 wolontariuszy w relacjach pozarodzinnych, spotykających się z młodą osobą raz w tygodniu przez przynajmniej rok. W połowie lat  40-tych XX wieku program rozpoczął działalność w Kanadzie i Japonii, wykorzystując model Stanów Zjednoczonych. Obecnie program rozwinął się w prawie dwunastu krajach Europy Środkowej i Wschodniej, jako skutek Programu Rozwoju Wolontariatu Instytutu Społeczeństwa Otwartego. W 1995 r. Litwa była pierwszym krajem w Europie Środkowej i Wschodniej, który  wprowadził program „Starsi Bracia, Starsze Siostry”, potem, w 1996 r., w jej ślady poszła Republika Czech. Program ten wykorzystuje podejście „kierowania przypadkiem”, które zaczyna się od wywiadu wstępnego z każdym dzieckiem i wolontariuszem, poprzez orentację i szkolenie, do utworzenia związku, jego nadzorowania i wreszcie zakończenia. Praca ta jest wykonywana przez „kierującego przypadkiem”, który jest przeszkolony profesjonalnie do oceniania potrzeb dziecka. „Kierujący przypadkiem” określa przydatność wolontariusza jako starszego, tworzy związek, który zaspokoi potrzeby dziecka, motywuje wolontariusza, wspiera i kieruje związkiem w czasie; i, kiedy to konieczne, rozwiązuje związek.
 
Program SBSS w USA był przedmiotem rozległych badań naukowych na początku lat dziewięćdziesiątych naszego wieku. Badania „grupy kontrolnej” dowiodły, że wolontariusz, który jest starannie wybrany i przeszkolony i który otrzymuje ciągłe wsparcie ze strony kierującego przypadkiem, rzeczywiście odmienia życie dziecka. W porównaniu z młodymi ludźmi w „grupie kontrolnej”, młoda osoba korzystająca z usług SBSS była mniej skłonna do sięgania po narkotyki czy alkohol, mniej skłonna do uderzenia kogoś, wykazywała się lepszym zachowaniem, postawami oraz wywiązywaniem się z obowiązków, i rozwinęła stosunki wyższej jakości ze swoimi rodzicami i rówieśnikami.
 
Program „Starszy Brat, Starsza Siostra” jest okazją do wprowadzenia troskliwych osób starszych jako wolontariuszy, w życie tych dzieci po to, aby mogły one nawiązać relację pełną zaufania. Wolontariusz może stać się wzorem do naśladowania, mentorem i przewodnikiem, ale przede wszystkim, przyjacielem.

Ewa Halewska