Pod opieką św. Antoniego

W 1950 roku w wyniku podziału liczącej 12 tys. wiernych jednej wielkiej parafii rybnickiej powstały dwie jednostki: Matki Boskiej Bolesnej oraz św. Antoniego. Dzisiaj parafia św. Antoniego to 10 234 wiernych.

Przez wieki  ze św. Antonim

Historia parafii związana jest nierozerwalnie z postacią św. Antoniego – patrona Rybnika i Ziemi Rybnickiej. Ze względu na bardzo dużą liczbę wiernych w ówczesnej parafii rybnickiej w latach 30. XX wieku zaczęto myśleć o jej podziale. Wcześniej, w latach 1873–1875 pojawiły się też pierwsze plany odnośnie budowy nowego kościoła. Była to głównie zasługa ówczesnego proboszcza ks. Edwarda Bolika, które udało się zrealizować dopiero  następcy ks. dr Franciszkowi Brudniokowi. Na parafialną samodzielność trzeba było czekać do 1952 roku, kiedy zaczęła funkcjonować jako kuracja. Jednak jako parafia została ustanowiona siedem lat później, uzyskując status parafii nieusuwalnej.

Z kościoła do bazyliki

Pierwszą łopatę na placu budowy  kościoła wbito we wrześniu 1903 roku. Decyzja o jego budowie zapadła cztery miesiące wcześniej. Projekt kościoła św. Antoniego z Padwy był tak pomyślany, aby odbywałyby się w nim uroczystości gromadzące wielką ilość wiernych, których nie mógł pomieścić kościół parafialny Matki Bożej Bolesnej. Budowa trwała cztery lata. Nową świątynię poświęcono w 1907 r. W ołtarzu głównym umieszczono XVII–wieczną figurę św. Antoniego, a w relikwiarzach cząstki św. Krzyża, św. Św. Jacka, Jadwigi, Franciszka i Klary. Osiem lat później świątynię konsekrowano. 105-letnią historię kościoła napisało wiele tragicznych zdarzeń. Ogromne straty przyniosły mu lata pierwszej i drugiej wojny światowej. W 1945 kościół i jego wnętrza zostały zniszczone – m.in. ołtarz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, a wyposażenie rozkradzione przez czerwonoarmistów. Po wojnie los także nie oszczędzał kościoła. W 1959 roku ogień strawił północną wieżę i cenne organy, a w 1990 roku w wyniku potężnej wichury zniszczony został dach. W 1991 roku kościół św. Antoniego ochroną objął konserwator jako zabytek sztuki klasy „A”, zaś w czerwcu 1993 roku papież Jan Paweł II podniósł go do godności bazyliki mniejszej jako jeden z kościołów Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. W 2005 roku przed bazyliką odsłonięto pomnik Jana Pawła II, a 10 kwietnia 2011 roku w środku tablicę poświęconą ofiarom katastrofy prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem. W 2007 roku na 100–lecie kościoła poświęcono ponad 3,5–tonowy Dzwon Miłosierdzia Bożego odlany w ludwisarni Grassmayerów w Innsbrucku. Zawisł on w północnej wieży.

Proboszczowie parafii

Choć historia zarówno parafii, jak i bazyliki jest długa i bogata do tej pory zarządzało nią zaledwie pięciu proboszczów. Pierwszym jej administratorem w 1950 roku został ks. Adam Bieżanowski (1950–1955). Pod naciskiem władz wojewódzkich, które oskarżyły proboszcza o zakłócanie spokoju, podburzanie i prowadzenie działalności antypaństwowej oraz protestu ponad 50 tys. rybniczan po pięciu latach został przeniesiony na inną parafię. Po nim parafii kolejno proboszczowali: ks. Franciszek Klimza (1955–1957), ks. Sylwester Durczok (1957–1975) oraz ks. Alojzy Klon (1975–1998). Ks. Durczok był pierwszym proboszczem po erygowaniu parafii. Z kolei dzięki staraniom ks. Klona kościół został odnowiony i otrzymał nowy wystrój. Wybudowano też dom parafialny. W stanie wojennym proboszcz zorganizował pomoc internowanym, uwięzionym, zwolnionym z pracy i ich rodzinom. Parafia przygotowywała posiłki dla ubogich oraz pozyskała z zagranicy lekarstwa do funkcjonującej w domu parafialnym apteki. Obecnie proboszczem u św. Antoniego jest ks. Franciszek Musioł, który do parafii przyszedł w 1998 roku. Za jego kadencji rybnicka bazylika przeszła kompleksową renowację.

Wokół świątyni

Praca księży z wiernymi zaowocowała powstaniem wielu różnych grup i zespołów parafialnych. Rybniczanie angażują się w życie parafii i kościoła, udzielając się m.in. w:  Legionie Maryi, Apostolacie Bożego Miłosierdzia, Żywym Różańcu, Wspólnocie Odnowy Życia Chrześcijańskiego „Kana”, ministrantach, Franciszkańskim Zakonie Świeckich, Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego, neokatechumenacie,  oazie, Rodzinie Radia Maryja, Solaris, Apostolacie Maryjnym, Dzieciach Maryi, duszpasterstwie głuchoniemych. W parafii działa chór Cecylia i bardzo prężny zespół charytatywny. W tym ostatnim zaangażowanych jest 13 osób, które organizują pomoc potrzebującym, odwiedzają osoby chore i starsze, organizują zbiórki pieniędzy na cele charytatywne. Młodzież uczącą się, studiującą bądź pracującą zrzesza młodzieżowa grupa dyskusyjna, zajmując się na swoich spotkaniach zagadnieniami religijnymi oraz społecznymi i kulturalnymi. Rok temu przy fundacji Budowy Pomnika – Apteki Jana Pawła II powstało Europejskie Centrum Formacji Osób Niepełnosprawnych Ruchowo, stwarzając po raz pierwszy na świecie możliwość rozpoczęcie studiów na wydziale farmacji i nauki w technikach farmaceutycznych młodzieży niepełnosprawnej ruchowo na wózkach inwalidzkich. Kilka razy w roku wydawana jest gazeta „Głos św. Antoniego” zawierająca artykuły i informacje związane z życiem parafii.

Małgorzata Sarapkiewicz

Parafia św. Antoniego w Rybniku – metryczka

• Adres – parafia, kancelaria: ul. Mikołowska 4, 44–200 Rybnik (kancelaria czynna: pn.–pt.godz.8.30–10.30, we wtorki i piątki również w godz.16.00–17.00)
• Kontakt: tel. 32/432–90–20, kancelaria – 32/432–90–21, fax 32/432–90–28, e–mail: sanan@bazylika.rybnik.pl, kancelaria@bazylika.rybnik.pl, rybnik.antoni@archidiecezja.katowice.pl, strona internetowa: www.bazylika.rybnik.pl
• Proboszcz: ks. Franciszek Musioł
• Wikariusze: ks. Łukasz Rączka, ks. Tomasz Klikowicz, ks. Piotr Skrobol, ks. Jacek Kołodziej – kapelan Sióstr Wizytek
• Inni księża: ks. Józef Hajda, ks. Henryk Kołodziej
• Liczba parafian: 10234
• Odpust parafialny: niedziela po 13 czerwca
• Wieczna adoracja: 23 kwiecień i 25 listopad
• Msze św.: w tygodniu – godz. 7.00 (oprócz VII–VIII), godz. 8.00 i godz. 18.00, sobota – godz. 18.00, w niedzielę – godz. 7.00, godz. 9.00, godz. 10.30, godz. 12.00, godz. 15.30 i godz. 18.00
• Inne kościoły kaplice: kaplica w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej, ul. Żużlowa (msze św. – niedziela godz. 9.30)
• Ulice: Św. Antoniego, Asnyka, Astrów, Basisty M., Białych J.F., Brzezińska do 86 i do 75, Chalotta, Ciasna, Cicha, Ks. Damrota, Długosza, Fredry, Gogola,  Hutnicza, Jagiełły, Webera, Karłowicza, Kasprowicza, Kochanowskiego, Kolonki, Kościuszki do 36 i do 33, Mikołowska, Mickiewicza, Ligonia, Kraszewskiego, Kusocińskiego, Łokietka, 26 Marca, Mariańska, Pod Wałem, Widok, Piasta, Staiera, Stroma, Wąska, Ogródki, Marynarska, Matejki, Miarki 31–89, Modrzewskiego, Myśliwska, Wodna, Nadbrzeżna, Na Górze, Niemodlińska, Ogrodowskiego, Olszowa, Orzeszkowej, Plater Emilii, Pogodna, Poniatowskiego, Powstańców, Różana, PCK, Przemysłowa 2, Przyjaźni, Różańskiego, Słowackiego, Solskiego, Staszica, Wyzwolenia, Strzelców Bytomskich, Strzelecka, Studzienna, Szafranka, Vallier St., Wielopolska, Wojska Polskiego, Więźniów Politycznych, Wita Stwosza, Wspólna, Wysoka, Zajezdna, Zakątek, Zbożowa, Żeromskiego do 60 i do 61, Żorska do 148d i do 139, Żużlowa, Żwirki i Wigury, inne miejscowości – Ligota
• Dekanat: Rybnik