Przy Ligockiej świeci sztuczne słońce

O tym jak dbac o już wyprodukowaną energię i oszczędzać pieniądze rozmawiano na wielkiej konferencji, która odbyła się 18 stycznia w Katowicach. Przy udziale Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach eksperci pokazywali jak nawet ośmiokrotnie obniżyć wydatki na energię w nowoczesnych domach. – Konferencja została zorganizowana na terenie parku technologicznego Euro-Centrum, bo to właśnie tu prezentowane są nowoczesne technologie nakierowane na oszczędzanie energii i efektywność energetyczną – mówi Gabriela Lenartowicz, prezes WFOŚiGW w Katowicach. 

Właśnie na terenie katowickiego parku, przy ulicy Ligockiej, od czterech lat funkcjonuje budynek niskoenergetyczny. Dzięki zaawansowanym technologiom, w budynku o powierzchni 2404 metrów kw. roczne zużycie energii nie przekracza 32 kWh na metr kw. – Obecnie budynki, które buduje się w Polsce zużywają około 120  kWh na metr kw. rocznie – mówi Roman Trzaskalik, prezes Parku Naukowo-Technologicznego Euro-Centrum. Budynek w wielu miejscach przeszklony co pozwala pozyskać możliwie największa ilość światła dziennego. Pompa ciepła wykorzystuje ciepło z gruntu. System stropów grzewczo-chłodzących wykorzystuje zdolności akumulacyjne płyt żelbetowych oraz zatopionych  w nich rur z wodą chłodzącą lub grzejną. System ten latem absorbuje nadmiar ciepła zimą go zaś izoluje, unikając jego niepotrzebnych strat. Wentylacja mechaniczna posiada system odzyskiwania ciepła. W okresie grzewczym odzyskuje 75 proc. energii cieplnej z wywiewanego powietrza. Latem, agregat wody lodowej schładza powietrze czerpane z zewnątrz. 

Cały system uzupełniają osłony termiczne, które chronią budynek przed utratą ciepła. W tym celu zastosowano styropianowe izolacje na dachu i ścianach (30 cm i 20 cm) oraz polistyren w podłodze (15 cm). W budynku zostału zamontowane również potrójnie szklone okna. Żaluzje fasadowe na oknach posiadają czujniki nasłonecznienia i same reagują na zmiany oświetlenia i warunki atmosferyczne. Koszt wybudowania takiego biurowca wyniósł 10,5 miliona złotych. Nakłady poniesione na droższe rozwiązania mają się zwrócić w ciągu kilku do kilkunastu lat. 

Brzmi jak bajka? To rzeczywistość. Bardziej futurystycznie wyglądają plany biurowca powstającego na sąsiedniej działce. Tzw. budynek pasywny ma mieć powierzchnię 6500 metrów kwadratowym o rocznym zapotrzebowaniu na energię rzędu tylko 15 kWh na metr kwadratowy. – Porównując budynek do samochodu, który spala 8 litrów benzyny na 100 kilometrów, biurowiec pasywny potrzebowałby na tym samym dystansie zaledwie 1 litr paliwa – mówi Roman Trzaskalik. 

Na terenie parku działa Centrum Szkoleniowe Nowoczesnych Technik Grzewczych z pracownią warsztatową kotłów małej mocy na paliwa stałe oraz Centrum Testowania Systemów Solarnych. Sercem tego ostatniego jest tzw. sztuczne słońce. Jeden z nielicznych w Europie systemów ośmiu lamp o mocy 4 tysięcy wat każda pozwala sprawdzić efektywność dostępnych na rynku solarów. Zaplecze naukowe Parku zapewnia współpraca z ośrodkami badawczymi zlokalizowanymi głównie w południowej Polsce m.in. Akademią Górniczo-Hutniczą, Uniwersytetem Śląskim, Politechniką Śląską, Politechniką Częstochowską, Instytutem Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu i Instytutem Techniki Elektronowej w Warszawie.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach uruchomił dwa lata temu pierwszy w skali kraju i pilotażowy jak dotąd projekt wspierania budowy energooszczędnych budynków jednorodzinnych. – Chcemy aby ta idea dotarła do mieszkańców, do konsumentów tej energii cieplnej. W tym roku uruchomiliśmy kolejny etap tego wsparcia, to są pożyczki oprocentowane w zasadzie poniżej poziomu inflacji więc koszt tego pieniądza w czasie jest zerowy – mówi Gabriela Lenartowicz.  

W wyniku, ogłoszonego przez WFOŚiGW w Katowicach, przetargu wyłoniono bank, który w latach 2013 i 2014 udzielać będzie osobom fizycznym kredytów preferencyjnych ze środków Funduszu na budowę domów energooszczędnych. Został nim Bank Ochrony Środowiska. Preferencyjne kredyty obejmą zakup i montaż urządzeń niekonwencjonalnych źródeł ciepła (pompy ciepła, kolektory słoneczne), układów wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (tylko dla układów dla których odzysk ciepła wynosi min. 75%), systemu wymiennika gruntowego, instalacji ogrzewania, materiałów izolacyjnych ścian, stropów, dachów, posadzek, a także stolarki okiennej i drzwiowej. Za obiekt energooszczędny uznano obiekt, dla którego wskaźnik zapotrzebowania na energię końcową (z wyłączeniem energii na przygotowanie ciepłej wody) będzie niższy od 50 kWh na metr kwadratowy rocznie. Okres spłaty kredytu wraz z karencją wynosi 13 lat, a oprocentowanie określono do 0, 95 stopy redyskonta weksli, lecz nie mniej niż 3, 5 % w stosunku rocznym. Maksymalna kwota udzielonego wsparcia to 200 tys. zł.

(eco)