10 lat FOTON-u - Jubileuszowa wystawa w bibliotece

Studenckie Koło Naukowe Fotografii Artystycznej FOTON, działające aktualnie przy Instytucie Studiów Edukacyjnych i Sztuki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu, swoją statutową działalność zainaugurowało oficjalnie 16 grudnia 2005 roku, lecz już wiosną [11.03.2005] grupa założycielska opracowała i przeprowadziła lekcję otwartą na temat istoty fotografii w raciborskiej Galerii GAWRA z siedzibę w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej im. Ryszarda Kincla przy ul. Kasprowicza 12.

Impreza ta, wzbogacona została pierwszą wspólną wystawą fotografii zatytułowaną „Zatrzymane w kadrze" autorstwa studentów kierunku: edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych. Jej głównym celem - obok prezentacji twórczości fotograficznej - było przybliżenie licznemu gronu uczestników spotkania bogatej historii oraz licznych wynalazków techniki fotografowania. Z tego też względu, wykład wygłoszony przez Stefana Krybusa - wtedy studenta I roku - na temat rodzajów sprzętu fotograficznego, ich zastosowania, budowy i obsługi, wzbogacony był pokazem konkretnych modeli aparatów fotograficznych, wyposażonych w dodatkowe akcesoria. Zademonstrowano również specjalistyczny sprzęt do wywoływania filmów i wykonywania powiększeń zdjęć. Szczególne zainteresowanie wśród uczestników spotkania wzbudziło tzw. przenośne mini laboratorium fotograficzne, mieszczące się w walizce. Uczestnicy spotkania mieli okazję wysłuchać ciekawych informacji na temat rozwoju technik fotografowania oraz zapoznać się z niezbędnym sprzętem potrzebnym do ich realizacji. Ta nieśmiała próba wykorzystania wiedzy w praktyce i skromne jeszcze wówczas doświadczenie, nabyte na pierwszym roku studiów, spotkało się z bardzo dużym zainteresowaniem odbiorców i wywołało żywą dyskusję. Takie były początki...

Wspomnienia tamtych chwil, kiedy umiejętność obserwacji i zdolność uchwycenia tzw. momentu fotograficznego stanowiły o niepowtarzalnych kadrach, budzą nieustanne emocje zarówno wśród amatorów fotografii, jak i profesjonalistów. Tajemnica ciemni fotograficznej dla wielu pasjonatów obrazów cyfrowych jest zupełnie obca. Klasyczne laboratorium fotograficzne, w którym swego rodzaju mistyka tworzyła wyjątkowy klimat, sprzyjający kreowaniu bardzo indywidualnych obrazów fotograficznych, zastąpiła „ciemnia komputerowa". Dziś większość użytkowników telefonów komórkowych, czy jakiegokolwiek sprzętu cyfrowego, rejestrując niczym nie uzasadnione kadry, nazywa siebie fotografikami - często nie rozumiejąc lub nie zastanawiając się nad istotą fotografii.

Dziesięcioletni okres działalności Koła okazał się wyjątkowo twórczy. Przedstawiciele FOTON-u podjęli się realizacji wielu przedsięwzięć, będących efektem cyklu spotkań „Rozmowy o fotografii" - organizowanych comiesięczne od 2008 roku dla zainteresowanych fotografią i obrazem cyfrowym. Spotkania te stały się dla wielu pasjonatów fotografii źródłem informacji i inspiracji twórczych. Wyjątkowy klimat spotkań - o charakterze otwartym - sprawia, że młodzi adepci sztuki fotografowania chętnie dzielą się swoimi doświadczeniami, prezentując efekty swojej twórczości, a jednocześnie wzbogacają wiedzę z zakresu szeroko pojmowanej fotografii. Różnorodny program spotkań, organizowanych w pracowniach specjalistycznych, oferuje między innymi: pokazy fotografii wykonanych w laboratoriach fotograficznych z zastosowaniem technik szlachetnych, prezentacje multimedialne oraz projekcje filmów połączone z analizą obrazu fotograficznego i cyfrowego, dyskusje na temat wybranych problemów z historii fotografii, organizację wspólnych wystaw, opracowywanie programów warsztatów i plenerów fotograficznych, jak również doskonalenie klasycznego warsztatu fotograficznego w studio i laboratorium fotograficznym.

Początkowo, członkami Koła byli wyłącznie studenci kierunku edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu, a później również absolwenci tego kierunku. W miarę upływu lat "fotonowa rodzina" znacznie się poszerzyła. Dziś na liście znajdują się również nazwiska osób, posiadających status tzw. członków korespondencyjnych - studentów innych uczelni w kraju i za granicą, są wśród nas uczestnicy wspólnych warsztatów i plenerów fotograficznych, uczniowie raciborskiego Liceum Plastycznego, jak również szefowie firm związanych z szeroko pojmowanym światem mediów. Dla zainteresowanych fotografią odległość nie stanowi dzisiaj żadnego problemu. Często członkowie Koła komunikują się za pośrednictwem łącz internetowych, publikują artykuły i fotografie w sieci lub tym sposobem planują kolejne działania twórcze.

W ramach działalności statutowej zorganizowano wiele spotkań autorskich [m.in. w 2006 roku na zaproszenie Foton-u gościł w Instytucie Sztuki nestor polskiej fotografii śp. Jerzy Lewczyński, członek ZPAF, przedstawiciele niemieckiego związku fotografików DGPh - Klaus Storch i Willi Prösser, prof. Aleksander Żakowicz z Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach]. Interesując się działalnością innych klubów fotograficznych, czy organizacji o podobnym profilu działalności, a szczególnie propozycjami Związku Polskich Artystów Fotografików, studenci mają możliwość uczestnictwa w konferencjach i seminariach naukowych poświęconych różnym aspektom fotografii, współczesnym trendom, jak również historii. Członkowie Koła uczestniczą ponadto od 2006 roku w kolejnych edycjach Rybnickiego Festiwalu Fotografii, który w ostatnich latach osiągnął już rangę międzynarodową. Swoje doświadczenia wzbogacają również podczas organizowanego co dwa lata światowego Foto Art. Festiwalu w Bielsku Białej. W ramach współpracy PWSZ z lokalnymi instytucjami i placówkami edukacyjnymi, członkowie Koła prowadzą warsztaty fotograficzne dla dzieci i młodzieży, dzieląc się swoimi doświadczeniami i wprowadzając młodych uczestników w tajniki, jakże dziś popularnej fotografii. Od kilku lat w pracowniach Instytutu Sztuki prowadzone są warsztaty dla dzieci i młodzieży w ramach akcji „Ferie w mieście", czy autorski projekt artystyczno-edukacyjny o charakterze proekologicznym "ŚWIATŁEM-BARWĄ-KRESKĄ" realizowany na terenie Arboretum Bramy Morawskiej i Rezerwatu Leśno-Stawowego "Łężczok". Podczas tych warsztatów członkowie Foton-u zapoznają dzieci i młodzież z obsługą klasycznego sprzętu fotograficznego oraz obróbką cyfrową zdjęć. Sami członkowie Koła biorą również udział w warsztatach twórczych i plenerach, doskonaląc własny warsztat. Do ważniejszych projektów, jakie mieli okazję zrealizować można zaliczyć przede wszystkim: Międzynarodowe Warsztaty Fotograficzne na niemieckiej Wyspie Norderney na Morzu Północnym, Międzynarodowy Plener Fotograficzny „Punkt widzenia" w czeskim Hradcu nad Morawicą oraz w miejscowościach Raduń i Kravaře, jak również na terenie Powiatu Raciborskiego, Branic i Rydułtów. Dorobek artystyczny Koła stanowi kilkadziesiąt wystaw w kraju [Bytom, Głubczyce, Jastrzębie Zdrój, Katowice, Leszno, Racibórz, Rybnik, Wodzisław Śląski] i za granicą [Niemcy, Republika Czeska, Białoruś].

dr Gabriela Habrom-Rokosz
założyciel i opiekun naukowy
SKNFA Foton