Kącik ZUS

Jestem zatrudniona na umowę zlecenie. Czy w przypadku choroby przysługuje mi zasiłek chorobowy, a po urodzeniu dziecka – mogę liczyć na macierzyński?

Każda osoba, która chce pobierać zasiłek macierzyński, musi podlegać ubezpieczeniu chorobowemu na dzień urodzenia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie. W przypadku zatrudnienia w ramach umowy o pracę taka osoba podlega do ubezpieczenia chorobowego obowiązkowo, natomiast przy umowie zlecenia – może podlegać do ubezpieczenia chorobowego dobrowolnie. Takie ubezpieczenie daje prawo do zasiłków w tym zasiłku chorobowego (po 90 dniach opłacania składki na to ubezpieczenie) i macierzyńskiego. Osoba zatrudniona w ramach umowy zlecenia, sama powinna zgłosić chęć odprowadzania składki na ubezpieczenie chorobowe. Każda kobieta zatrudniona na umowie zlecenia może nabyć prawo do zasiłku macierzyńskiego jedynie pod warunkiem, że w dniu urodzenia dziecka podlega do ubezpieczenia chorobowego. Przydzielanie świadczenia odbywa się na takich samych zasadach i w takim samym wymiarze, jak w przypadku zatrudnienia na umowie o pracę.

Zasiłek macierzyński z tytułu umowy zlecenia wypłacany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub przez pracodawcę. Uzależnione to jest od tego ile osób płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego płatnik zgłaszał do tego ubezpieczenia powyżej 20 ubezpieczonych to wypłatę zasiłków, w tym również zasiłku macierzyńskiego będzie realizował pracodawca, a w pozostałych przypadkach ZUS. Wysokość zasiłku macierzyńskiego jest uzależniona od daty złożenia wniosku o ten zasiłek oraz od okresu na który wniosek został złożony. Jeżeli osoba ubezpieczona zawnioskuje o pełny wymiar zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, oraz wniosek złoży w terminie do 21 dni po urodzeniu dziecka lub po przyjęciu na wychowanie to zasiłek macierzyński będzie wypłacany w jednakowej wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku. Gdy osoba nie zawnioskuje o pełny wymiar zasiłku lub nie zachowa terminu na złożenie wniosku będzie otrzymywała zasiłek macierzyński w wysokości zróżnicowanej tj. najpierw 100% podstawy wymiaru, a później 60% podstawy wymiaru zasiłku.

Chciałbym wyjaśnić kilka wątpliwości odnośnie zgłaszania do ZUS podpisanych umów o dzieło. Pierwsze z nich dotyczy tego, czy umowy o dzieło zawarte przed 1 stycznia 2021 r., ale aneksowane już w 2021 r. trzeba zgłosić do ZUS na druku RUD? Po drugie, czy umowę o dzieło związaną z działalnością twórczą muszę zgłaszać na formularzu RUD, bo osoba, która je wykonuje jest zgłoszona w ZUS jako twórca (kod tytułu ubezpieczeń 0520). I jeszcze jedna sprawa. Mam zawartą umowę o dzieło z pracownikiem przebywającym na macierzyńskim, a wkrótce skorzysta z urlopu wychowawczego. Muszę to zgłaszać w ZUS?

Odpowiadając na pierwsze z Pana pytań wyjaśniam, że jeśli umowy o dzieło są cyklicznie zawierane (aneksowane) po 31 grudnia 2020 r., to każdą taką umowę o dzieło trzeba zgłosić do ZUS na formularzu RUD jako odrębną umowę o dzieło. W odpowiedź na drugie z pytań będzie taka: jeśli przedmiot tych umów jest związany z przedmiotem prowadzonej działalności twórczej (wchodzi w zakres prowadzonej działalności) to nie trzeba zgłaszać na formularzu RUD umów o dzieło. Umowy o dzieło zawarte z własnym pracownikiem, który korzysta z zasiłku macierzyńskiego lub przebywa na urlopie wychowawczym nie trzeba zgłaszać w ZUS.