Kącik ZUS

Odkąd skończyłam szkołę średnią pobieram rentę socjalną. Wkrótce będę miała ślub. Zmienię zarówno miejsce zamieszkania, jak i nazwisko. Czy muszę o tym powiadomić ZUS?

Jak najbardziej musi pani powiadomić o tym fakcie ZUS. Należy pamiętać o tym, że wszelkie zmiany dotyczące adresu, rachunku bankowe lub danych osobowych trzeba zgłaszać do ZUS. Jeżeli pani zmieni nazwisko, to do pisma lub druku ZUS-ER-WZD-01 trzeba dołączyć akt małżeństwa. Dobrze jest by o tych zmianach powiadomić nie później niż na 12 dni roboczych przed terminem wypłaty świadczenia. Dzięki temu najbliższe świadczenie zostanie doręczone pod nowy adres.

Moja teściowa ma rentę rodzinną po mężu i zasiłek pielęgnacyjny. Kilkanaście lat spędziła w Stanach Zjednoczonych. Od pewnego czasu otrzymuje stamtąd emeryturę. Czy powinna to zgłosić do ZUS i czy może stracić polskie świadczenie, czy są jakieś ograniczenia kwotowe, które mogą spowodować, że renta rodzinna nie będzie jej wypłacana?

Nie ma żadnych ograniczeń polskiej renty rodzinnej w przypadku pobierania świadczeń zagranicznych.

Jestem studentką drugiego roku, mam 21 lat. Chciałabym od października podjąć pracę na umowę zlecenie. Pobieram rentę rodziną po zmarłym tacie. Czy muszę o tym fakcie powiadomić ZUS? Czy zarobki z tej umowy mogą wpłynąć na wysokość wypłacanej mi renty?

Nie, studenci wykonujący umowy zlecenia do ukończenia 26 lat nie podlegają ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu. Z uwagi, że na zawieszenie prawa do renty rodzinnej albo zmniejszenie jej wysokości wpływa tylko przychód osiągany z działalności podlegającej obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym nie będą na pani ciążyły żadne obowiązki informacyjne wobec ZUS. Nie będzie musiała pani składać ani oświadczenia o zawarciu umowy zlecenia, ani o kwocie uzyskiwanego przychodu. Wynagrodzenie wypłacane z umowy zlecenia nie wpłynie zatem na wysokość renty rodzinnej.

Jestem na rencie, niedługo osiągnę wiek emerytalny. Wiem, że ZUS z urzędu może przyznać mi emeryturę, ale czy jest możliwe, aby zachować prawo do renty po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego?

Jest to możliwe, o ile rencista sam wystąpi z wnioskiem o przyznanie mu emerytury, a wniosek taki zostanie złożony najpóźniej w dniu ukończenia wieku uprawniającego do emerytury. W odpowiedzi na ten wniosek, ZUS ustali mu prawo do emerytury, ale pozostawi wnioskującemu wybór pomiędzy rentą a emeryturą. Innymi słowy - nie przyznaje się z urzędu emerytury osobie, która najpóźniej w ostatnim dniu miesiąca, w którym ukończyła powszechny wiek emerytalny zgłosiła wniosek o przyznanie emerytury. W takim przypadku nie ustaje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Jaki wariant wybrać? To zależy od sytuacji ubezpieczonego. Przyznanie emerytury z urzędu lub na wniosek może mieć bowiem poważne konsekwencje, jeśli chodzi o wysokość świadczenia. Emerytura z urzędu - powtórzmy - ma dodatkową gwarancję swojej wysokości: nie może być niższa od dotychczasowej renty. Jest to bardzo korzystne dla osób, które nie pracowały na tyle długo, aby zapewnić sobie gwarancję najniższej emerytury.

Emerytura z urzędu zamiast emerytury na wniosek może być również korzystna dla osób, które w razie zgłoszenia wniosku mogłyby wprawdzie liczyć na świadczenie wyższe od minimalnej gwarantowanej kwoty, ale jednocześnie niższe od dotychczas pobieranej renty. Może to dotyczyć osób, które miały przyjęte do obliczenia renty wysokie zarobki, ale nie mogą być one uwzględnione przy obliczeniu emerytury, gdyż np. wykraczają poza okres, z którego można ustalić podstawę wymiaru nowego świadczenia.