100 Autorytetów na 100-lecie
Na stulecie niepodległości na łamach Nowin Wodzisławskich zaprezentujemy biogramy i sylwetki stu wyjątkowych osób, które były lub są związane z Ziemią Wodzisławską, a których dokonania i postawy życiowe, naszym zdaniem, zasługują na upamiętnienie. W ramach projektu, który nazwaliśmy „100 Autorytetów na 100-lecie Niepodległości” odbędzie się także konkurs dla uczniów oraz zostanie wydana książka.
W wyniku zakończenia I wojny światowej Polska po 123 latach niewoli, odzyskała niepodległość. Świętujemy ten sukces 11 listopada. Odzyskanie niepodległości nie nastąpiło jednak z dnia na dzień, 10 czy 11 listopada 1918 r., a było procesem stopniowym, który rozpoczął się jeszcze w czasie wojny. Podczas gdy w 1918 r. na świecie zapanował pokój, w Europie Środkowo-Wschodniej walki wciąż się toczyły. Granice Polski kształtowały się przez 4 kolejna lata – aż do 1922 r. Zostały ukształtowane w burzliwych okolicznościach – żelazem i krwią, również na Górnym Śląsku. Dla wielu mieszkańców tej dzielnicy, w tym również Ziemi Wodzisławskiej było jasne, że te tereny muszą znaleźć się w granicach odradzającego się państwa.
Nie było to łatwe zadanie. Po zakończeniu wojny, sytuacja na Górnym Śląsku stała się bardzo napięta. Z jednej strony militarna klęska Niemiec, z drugiej niemieckie szykany wobec ludności przyznającej się do polskości, zaowocowały radykalizacją nastrojów społecznych i narodowych wśród Ślązaków, którym bliżej było do Polski. Na wielotysięcznych wiecach, m.in. na wiecu, który miał miejsce w Domu Polskim „Ul” w Bytomiu 10 listopada 1918, zgłaszano rezolucje na rzecz niepodległej Polski, w której skład miał wchodzić Śląsk. Ludność propolska wobec częściowego rozpadu administracji niemieckiej i rewolucji w Berlinie szybko zaczęła się organizować i tworzyć Rady Ludowe. Jedną z pierwszych była Rada Ludowa w Bytomiu utworzona 12 listopada 1918. Wobec takiego rozwoju sytuacji Niemcy sprowadzili na Śląsk 117 dywizję piechoty, która wkrótce została przemianowana na Grenzschutz. 13 stycznia 1919 niemiecki komisarz Śląska Otto Hörsig, zwany katem Polaków, ogłosił stan oblężenia na Górnym Śląsku. Zniesiono nietykalność osobistą, a wojsko niemieckie uzyskało prawo dokonywania rewizji i aresztowań polskich działaczy. Narastały szykany i przemoc wobec propolskich dążeń Ślązaków.
Ludzie:
Adam Gawęda
były poseł i senator