Arteterapia w rybnickim szpitalu czyli sztuka na drodze do wyleczenia

Pacjenci Państwowego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku uczestniczą w zajęciach z malarstwa i rysunku; w trakcie pobytu śpiewają też i grają w szpitalnym teatrze. Działania te, mogące pozornie zostać uznane za rodzaj rozrywki, stanowią jednak ważną formę leczenia osób chorych, zwaną arteterapią. - W szpitalach psychiatrycznych dzieją się procesy twórcze służące osobom cierpiącym na różne schorzenia psychiczne. Działania te wspomagają dochodzenie do zdrowia pacjentów – przyznaje mgr Bogusława Jaworska-Zniszczoł, kierownik galerii plac plastycznych w rybnickim szpitalu.

Terapia kreatywna
Arteterapia to dyscyplina na pograniczu nauk medycznych i społecznych oraz sztuki. Metoda ta kierowana jest do osób chorych na schizofrenię, depresję, choroby afektywne i nerwice, a także do pacjentów z zaburzeniami osobowości oraz chorobami psychosomatycznymi. Nie należy jej jednak utożsamiać z terapią zajęciową. Eksperci klasyfikują arteterapię w kręgu tzw. terapii kreatywnych. Według Stowarzyszenia „Psychiatria i Sztuka” z Krakowa, może ona być „dziedziną psychoterapii, jak również dziedziną niezależną od niej. Drogi te krzyżują się, ponieważ arteterapia ma znaczenie społeczne i kulturowe”.
Z naukowego punktu widzenia, w trakcie procesu twórczego dochodzi u pacjenta do zmiany w obrębie jego struktur poznawczych, emocjonalnych i behawioralnych. Sztuka, którą uprawia uczestnik arteterapii, staje się pomostem pomiędzy jego umysłem a światem zewnętrznym. Stosowane w rehabilitacji psychiatrycznej rodzaje arteterapii wywodzą się z bogactwa form istniejących w szeroko pojętej sztuce. Pacjentom proponuje się więc muzykoterapię, sztuki plastyczne, zajęcia literackie, choreoterapię i teatroterapię. Poszczególne techniki łączą się z szerszymi działaniami – celami medycznymi.

Psychorysunek
Rozważając znaczenie arteterapii prowadzonej w szpitalach psychiatrycznych, należy podkreślić szczególne znaczenie psychorysunku. Tzw. wypowiedź rysunkowa na zadany temat pozwala specjalistom pogłębić diagnozę pacjenta i nawiązać z nim bliższy kontakt – zwłaszcza, kiedy nie można porozumieć się z nim słownie. Zapis rysunkowy wykonywany podczas procesu leczenia pozwala też na monitorowanie stanu pacjenta, postępów w leczeniu lub na zauważenie ich braku.